Μία από τις πιό ενδιαφέρουσες προσωπικότητς του Αποκρυφισμού του 19ου Αιώνα, η Ελενα Πέτροβα Μπλαβατσκυ (1831-1891) δημιούργησε αντικρουόμενες εικόνες περιπέτειας, μυστικισμού αλλά και αποκρυφισμού μέσα από τα πεπραγμένα της ζωής της. Η Μανταμ Μπλαβατσκυ γεννήθηκε στο Ekaterinoslav της Ρωσίας στις 31 Ιουλίου του 1831 και ήταν κόρη του Συνταγματάρχη Peter Hahn.
Μανταμ Μπλαβατσκυ : Περικυκλωμένη από Μυστήριο
Η Μπλαβατσκυ που έδειξε από νωρίς πως είναι μία αινιγματική προσωπικότητα μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον που ήταν γεμάτο προκαταλήψεις και φαντασία. Αγαπούσε να περικυκλώνεται από μυστήριο σαν παιδί και υποστήριζε πως δεν ήταν ποτέ μόνη της όπου και αν πήγαινε. Αρκετές φορές την έβρισκαν σε ένα σκοτεινό πύργο κάτω από την οροφή όπου και υπνώτιζε με ένα περίεργο τρόπο τα περιστέρια απλά ακουμπώντας τα με τα δάκτυλά της. Ήταν ανυπάκουη, και καθώς μεγάλωνε σοκάριζε τους οικείους της με την ανδροπρεπή συμπεριφορά της.
Σύμφωνα με τις καταγραφές της αδελφής της, η Μπλαβατσκυ υπνοβατούσε συχνά σαν παιδί μιλώντας δυνατά και περπατώντας στον ύπνο της. Έβλεπε αόρατα μάτια από πλάσματα και φανταστικές μορφές να την κοιτούν, από τα οποία έτρεχε να ξεφύγει τρέχοντας και ουρλίαζοντας, με αποτέλεσμα να τρομάζει με την συμπεριφορά της ολόκληρο το σπίτι. Διέθετε όμως και απίστευτα μουσικά χαρίσματα, μία παθιασμένη περιέργεια για το παράδοξο και το άγνωστο και μία λαχτάρα για δράση και ανεξαρτησία στην ζωή της.
Στην ηλικία των 17 παντρεύτηκε τον Στρατηγό Blavatsky, έναν γέρο άνδρα από τον οποίο δραπέτευσε τρεις μήνες αργότερα όπου και διέφυγε στο εξωτερικό ζώντας μία περιπλανώμενη ζωή σε όλο τον κόσμο για δέκα χρόνια, αναζητώντας το μυστήριο που τόσο την σαγήνευε. Όταν επέστρεψε στην Ρωσία κατείχε εξαιρετικές ικανότητες διάμεσου (medium). Ψίθυροι αλλά και άλλοι παράξενοι ήχοι ακούγονταν σε ολόκληρο το σπίτι, τα αντικείμενα μετακινούνταν σύμφωνα με την θέλησή της, το βάρος τους αυξανόταν και μειωνόταν ανάλογα και αρκετές φορές ο αέρας διαπερνούσε το σπίτι, σβήνοντας στο διάβα του τις λάμπες και τα κεριά. Πραγματοποίησε επιδείξεις των δυνατοτήτων της, εξιχνίασε έναν φόνο για την αστυνομία και με το ζόρι διέφυγε από την πιθανότητα να θεωρηθεί συνένοχη για τον φόνο αυτό.
Το 1860 η Μπλαβατσκυ αρρώστησε βαριά. Μία πληγή κάτω από την καρδιά την οποία απέκτησε από ένα κόψιμο ξίφους σε κάποια μαγική πρακτική της στην Ανατολή άνοιξε ξανά, προκαλώντας της έντονες ανησυχίες και παραλήρημα. Μόλις ανάρρωσε τα φαινόμενα που την ακολουθούσαν ως δια μαγείας εξαφανίστηκαν και επανέρχονταν μόνο σε τυχαίες στιγμές. Έφυγε ξανά για το εξωτερικό και μεταμφιεσμένη ως άνδρας πολεμησε υπό τις διαταγές του Garibaldi και θεωρήθηκε νεκρή στην μάχη της Μεντάνα. Επανήλθε στην ζωή διαφεύγοντας σαν απο θαύμα από ένα ελληνικό πλοίο που ανατινάχτηκε οδεύοντας προς το Κάιρο.
Οι σχέσεις της Με τον Πνευματισμό
Οι στενοί δεσμοί της με τον Πνευματισμό ξεκίνησαν με την άφιξή της στην Νέα Υόρκη τον Ιούλιο του 1873. Η Μπλαβατσκυ εργάστηκε ως μοδίστρα για να βγάλει τα προς το ζην και μετά την γνωριμία της με τον Henry Steel Olcott ανακάλυψε την δημοσιογραφία, γράφοντας κυρίως πάνω στα ζητήματα του Πνευματισμού για περιοδικά και μεταφράζοντας άρθρα του Olcott στα Ρώσικα. «Για πάνω από 15 χρόνια παλεύω την μάχη μου για την ευλογημένη αλήθεια» έγραψε στο περιοδικό The Spiritual Scientist της Βοστόνης. « Για το καλό του Πνευματισμού άφησα την εύκολη και πολιτισμένη ζωή μου και μετατράπηκα σε περιπλανώμενη στα πέρατα της Γης»
Ο δεύτερος γάμος της που πραγματοποιήθηκε εκείνη την περίοδο ολοκληρώθηκε αποτυχημένα με μία ακόμη διαφυγή. Η αρχή της πραγματικής καριέρας της ήταν η ίδρυση της Θεοσοφικής κοινότητας το 1875, που παρουσίαζε την Εσωτερική παράδοση του Βουδισμού και αποσκοπούσε στην δημιουργία μίας παγκόσμιας αδελφότητας του ανθρώπου: Μελετώντας τις αρχαίες παραδόσεις , φιλοσοφίες και επιστήμες, Ερευνώντας τους Φυσικούς Νόμους και αναπτύσσοντας τις πνευματικές δυνάμεις που ενυπάρχουν εν υπνώσει στον άνθρωπο.
Η Δημοσιότητα που είχε αναπτυχθεί σε σχέση με την Θεοσοφική Κοινότητα σε σύντομο χρονικό διάστημα είχε και τα μειονεκτήματά της. Τα θεοσοφικά «θαύματα» κέντρισαν το ενδιαφέρον της Κοινότητας Ψυχικών Ερευνών (SPR) και ως αποτέλεσμα ο Richard Hodgson εστάλη στο Adyar της Ινδίας όπου υπήρχαν τα κεντρικά γραφεία του Θεοσοφικού Κινήματος για να ερευνήσει περαιτέρω. Αυτή η έρευνα είχε καταστροφικά αποτελέσματα για την Μπλαβατσκυ και επέφερε ένα πανίσχυρο χτύπημα στην Θεοσοφία σχεδόν εξαλείφοντάς την.
Ο Hodgson ανέφερε πως δεν ανακάλυψε τίποτε περισσότερο από απλές απάτες και εξαπάτηση των πιστών του κινήματος. Οι Coulombs, ένα ζευγάρι που ενώθηκε με την Μπλαβατσκυ στην Βομβάη το 1880 και ήταν σύντροφοί της από την περιπέτεια του Κάιρου, ομολόγησαν πως είχαν κατασκευάσει σε συνωμοσία μαζί της ένα μεγάλο αριθμό Θεοσοφικών Θαυμάτων.
Παρ’όλα αυτά η Μπλαβατσκυ κατάφερε να αποτινάξει κάθε επίθεση στην ζωή της, συνέχισε να εργάζεται και εν τέλει δημοσίευσε την Μυστική Δοξασία (The Secret Doctrine) το οποίο λέγεται πως γράφτηκε με την μέθοδο της Αυτόματης Γραφής.
Ο Χαρακτήρας της Μπλαβατσκυ και των φαινομένων που την ακολουθούσαν διαφέρουν αρκετά από εκείνα ενός Πνευματικού Διάμεσου. Τα πρώιμα Ψυχικά φαινόμενα που κατείχε εξαλείφθηκαν σε μεγαλύτερη ηλικία. Η Αναφορά του Hodgson άφησε μία βαθιά σκια στα τελευταία χρόνια της ζωής της. Η Συμμετοχή της Annie Besant στην Θεοσοφία πραγματοποιήθηκε αφότου ζήτησε από τον W. T. Stead να διαβάσει την Μυστική Δοξασία το 1889. Η Μπλαβατσκυ της ζήτησε να διαβάσει πρώτα την αναφορά του Hodgson προτού σχηματίσει την τελική της απόφαση, όμως η Besant δεν πτοήθηκε και ζήτησε να γίνει μαθήτριά της. Από εκείνο το σημείο και μετά η Annie Besant παρείχε ένα ασφαλές καταφύγιο στην γηρασμένη Θεοσοφίστρια στο σπίτι της στο Λονδίνο όπου και απεβίωσε εν ειρήνη στις 5 Μαίου του 1891