Διχασμένη προσωπικότητα & οι κλειδωμένες δυνάμεις του Νου

Η Διχασμένη προσωπικότητα & οι κλειδωμένες δυνάμεις του Νου: Πολλοί μυστικιστές, ανάμεσα τους και η Susan Blackmore, πίστευαν ότι η ανθρώπινη φύση παρέχει τα κατάλληλα μέσα ώστε ο άνθρωπος να βιώνει ομαλά το σοκ των τραυματικών εμπειριών. Οι τρομακτικές εμπειρίες ενός ανθρώπου, όπως για παράδειγμα μια βίαιη εξωσωματική εμπειρία, ένα επιθανάτιο όραμα, η σωματική κακοποίηση, η μαρτυρία ενός θανάτου, ο ξυλοδαρμός κλπ., απωθούνται στον ασυνείδητο νου, παρέχοντας ένα είδος ψυχικής δύναμης στο άτομο ώστε εκείνο να μπορέσει να ξεπεράσει ακούσια τον πόνο και το φόβο συνεχίζοντας τη ζωή του. Τέτοιου είδους βιώματα, όμως, αφήνουν κατάλοιπα στις σκιερές πτυχές του μυαλού, δημιουργώντας άλλοτε τάσεις ψυχασθένειας στο άτομο κι άλλοτε δυνάμεις που ανοίγουν γέφυρες με τις αθέατες δημιουργικές τάσεις του υποσυνειδήτου.

«Ο καθένας μας είναι, υποσυνείδητα, πεπεισμένος για την αθανασία του.» Σίγκμουντ Φρόυντ (1856-1939)

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ υποστήριζε πως η προσπάθεια να φανταστούμε το θάνατο μας καθιστά παρατηρητές του ίδιου μας του θανάτου, όπως ακριβώς στα όνειρα, όταν ο νους συνθέτει την προβολή του «εικονικού» μας εαυτού κι εμείς «υπάρχουμε» ως θεατές. Γιατί, λοιπόν, να μην μπορεί ο νους να δημιουργήσει έναν «εναλλακτικό» εαυτό μέσα απ’τις κρυφές διεργασίες της θέλησης και της φαντασίας, σκιαγραφώντας με λεπτομέρεια έναν ολοκαίνουργιο χαρακτήρα που να «μοιράζεται» το ίδιο σώμα με τον αποδεκτό εαυτό; Η Αμερικανίδα ψυχίατρος Γκάρετ Μαρί Ντέκελ ισχυρίζεται πως σε περιπτώσεις χρόνιας κακοποίησης, είναι πιθανό να γίνει ένα είδος «επαναρύθμισης» του μυαλού ώστε το άτομο να μπορέσει μέσω ενός άλλου, πιο ανθεκτικού, «εαυτού» να διαχειριστεί καλύτερα μια τραυματική ή στρεσογόνο εμπειρία. Έτσι ξεγλιστρά απ’την πραγματικότητα και μεταβαίνει σε μια κατάσταση του νου όπου τα ηνία της συνείδησης δεν τα έχει μόνο μία κυριαρχική προσωπικότητα, αλλά περισσότερες.

Ως συμπέρασμα, καταλήγουμε στο γεγονός πως οι ίδιες οι αναμνήσεις (αληθινές ή πλαστές) ωθούν τον νου στην «ωρίμανση» του. Κατευθύνουν υπόγεια την πνευματική εξέλιξη και τη συμπεριφορά του μυαλού, καθορίζοντας έτσι και την ψυχική υγεία. Τραυματικές αναμνήσεις είναι ικανές να ξυπνήσουν ανεξερεύνητες πτυχές του νου ενώ η εγκεφαλική δραστηριότητα λειτουργεί σε άγνωστα επίπεδα από εκείνα που συμφωνούν με τα ανθρώπινα «δεδομένα».

«H ζωή δεν είναι αυτή πoυ έζησε κανείς, αλλά αυτή πoυ θυμάται, κι όπως τη θυμάται για να την αφηγηθεί.» Gabriel García Márquez (1927-2014)

Διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας

«Μια πολλαπλή προσωπικότητα είναι κατά κάποιο τρόπο φυσιολογική.» George Herbert Mead (1863-1931)

Σύμφωνα με την επιστήμη, η διασχιστική διαταραχή ταυτότητας (ΔΔΤ/DID) ή διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας (ΔΠΠ/MPD), ανήκει σε μία κατηγορία ψυχικής ασθένειας η οποία χαρακτηρίζεται από απώλεια/βλάβη της μνήμης, εσωτερική σύγχυση, διαστρέβλωση της αντίληψης και διάσπασης της ταυτότητας του ατόμου. Αποτελεί μια προσωρινή νοητική διαφυγή και μπορεί να εμφανιστεί εξαιτίας βίαιων καταστάσεων (όπως η παρατεταμένη σεξουαλική κακοποίηση) σε οποιαδήποτε ηλικία. Το άτομο δεν μπορεί να συλλάβει τι του έχει συμβεί κι ο μηχανισμός άμυνας του μυαλού το αποσυνδέει από τό τραυματικό βίωμα του διαχωρίζοντας τις «σκληρές» αναμνήσεις που δημιουργήθηκαν απ’τις «φυσιολογικές». Το άτομο αποστασιοποιείται απ’την επίγνωση της πραγματικότητας και καλλιεργεί τη δική του μακριά απ’τον συναισθηματικό και σωματικό πόνο.

Ο βασικός εαυτός επισκιάζεται από άλλους (μπορεί να είναι από δύο μέχρι και περισσότεροι-alters), οι οποίοι αναλαμβάνουν ακούσια τον έλεγχο της συμπεριφοράς του ατόμου για κάποια χρονική περίοδο, προκαλώντας προβλήματα στην εργασία και τις κοινωνικές περιστάσεις. Δεν είναι απαραίτητο ο ένας εναλλακτικός εαυτός να έχει επίγνωση του άλλου. Το κάθε alter έχει το δικό του φύλο, όνομα, ηλικία και καταγωγή, τη δική του προσωπική ιστορία, τις δικές του ιδιαιτερότητες, προτιμήσεις και γνώσεις καθώς και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Το άτομο με ΔΔΤ, μπορεί να έχει ή όχι επίγνωση των εναλλακτικών προσωπικοτήτων του και ενδέχεται να μην θυμάται κάποια περίοδο κατά την οποίκα ένα άλλο alter ήταν κυρίαρχο της ζωής του. Κάτω από έντονο στρες μπορεί να πυροδοτηθεί περιοδική εναλλαγή των alters, ενώ κάποιες ταυτότητες μπορεί να μην είναι τόσο εμφανείς όσο άλλες και να μην γίνονται αντιληπτές από τους υπόλοιπους. Κάποιες άλλες φορές, η εναλλαγή είναι τόσο εμφανής ώστε το άτομο μιλά και συμπεριφέρεται σαν να έχει καταληφθεί από ένα άλλο ον.

Το φαινόμενο των πολλαπλών προσωπικοτήτων δεν έχει απασχολήσει μόνο τον επιστημονικό τομέα, τους ψυχίατρους και τους ψυχοθεραπευτές, αλλά και τους παραψυχολόγους. Κατά καιρούς, σε διάφορες συνεδριάσεις και θεραπείες, έχουν σημειωθεί σημαντικές παρατηρήσεις πάνω στο τι μπορεί να καταφέρει η δύναμη της θέλησης και της συνείδησης. Το άτομο αποκτά, απ’το πουθενά, ταλέντα και δεξιοτεχνίες που δεν είχε πιο πριν, μπορεί να μιλά άπταιστα ξένες γλώσσες που δεν γνώριζε καθόλου ενώ σε πιο σπάνιες περιπτώσεις είναι ικανό να παρουσιάσει υπερδυνάμεις, όπως ένας υπνοβάτης.

«Το σώμα είναι ο υπηρέτης του μυαλού. Υπακούει στις λειτουργίες του νου, είτε πρόκειται για εκούσιες επιλογές είτε για αυτόματες εκφράσεις.» James Allen (1864-1912)

Ο «ασθενής» έχει απώλεια ελέγχου πάνω στις σκέψεις και τα συναισθήματα του ενώ παρατηρεί τον εαυτό του σαν να πρωταγωνιστεί σε ταινία, έχει την αίσθηση ότι το σώμα κι η φωνή του δεν του ανήκουν, ακούει φωνές που δεν γίνονται αντιληπτές από άλλους κι έχει την αίσθηση ζει σε ένα άγνωστο σώμα. Το χάος που προκαλείται στο μυαλό ενός ανθρώπου με τη διαταραχή αυτή είναι ικανό να προκαλέσει κατάθλιψη και αυτοτραματισμό, επιληψία, ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, κατάχρηση ουσιών, σεξουαλική δυσλειτουργία και τάσεις αυτοκτονίας ενώ σε πιο σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε εγκληματικές ενέργειες. Συνήθως όμως το άτομο τείνει να βλάπτει τον εαυτό του κι όχι τους γύρω του.

Μετενσάρκωση, «δαιμονισμός» ή υποσυνείδητες ικανότητες;

Σύμφωνα με τις ανατολικές θρησκείες, μετά τον θάνατο του υλικού σώματος η ψυχή εγκαθίσταται σε ένα νέο σώμα. Έτσι, ο άνθρωπο

ς από μια ταπεινή μορφή ζωής μπορεί να γίνει Θεός κι από μια κατώτερη μορφή ύπαρξης να εξυψωθεί σε μια ανώτερη μέσω του κάρμα, του κύκλου της ζωής. Η κάθε ψυχή, διακλαδώνεται σε αμέτρητους χαρακτήρες τους οποίους οικοδομεί με μοναδικό τρόπο σε κάθε νέα της ενσάρκωση.

Ακόμη, έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις βίαιης μεταθανάτιας εμπειρίας, κατά τις οποίες το άτομο επιστρέφει στη ζωή έχοντας «καταληφθεί» από ένα «πνεύμα» ακριβώς πριν τον εγκεφαλικό του θάνατο. Έτσι όταν επανέρχεται στη ζωή κανονικά, είναι σε θέση να ανασύρει τις μνήμες του νέου πνεύματος που «φιλοξενείται» στο σώμα του. Θα μπορούσαν αυτές οι περιπτώσεις να θεωρηθούν διασχιστικές διαταραχές προσωπικότητας μετά από ένα σοκ/τραύμα; Μήπως ο δαιμονισμός δεν αποτελεί την κατάληψη από ένα μοχθηρό αλλοκοσμικό ον, αλλά αποτελεί την απελευθέρωση των απωθημένων επιθυμιών και γνώσεων του ανθρώπινου πνεύματος; Μια απελευθέρωση που τρομάζει λόγω των άγνωστων κι ίσως ανεξέλεγκτων, για τον συνειδητό νου, ικανοτήτων της; Αν είμαστε μονάχα όσα θυμόμαστε, τότε ποιοι είμαστε όταν δεν θυμόμαστε; Κι αν τελικά είναι όλα μέσα στο μυαλό μας, μήπως είμαστε οι ίδιοι οι δημιουργοί αυτού του μυαλού; Γνῶθι σαὐτόν λέει μια μικρή αρχαιοελληνική ρήση που κρύβει μέσα της τις μεγαλύτερες αλήθειες.

Παρατηρούμε πως ενώ οι εποχές αλλάζουν, οι δεισιδαιμονίες, οι υπερφυσικές εμπειρίες, οι δοξασίες και οι παραδόσεις του παρελθόντος παραμένουν πιο διαχρονικές από ποτέ. Το μόνο που αλλάζει είναι η κατανόηση μας πάνω σε εκείνες, η ονομασία των μυστήριων φαινομένων τους καθώς και τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα για την έρευνα τους. Οι υποστηρικτές του εναλλακτικού χώρου και των New Age θεωριών πιστεύουν πως τα παραφυσικά φαινόμενα, από την εποχή των σκοτεινών χρόνων (όταν ακόμα οι επαναστάτες και οι οραματιστές θεωρούνταν εργαλεία του διαβόλου), μέχρι τα πειράματα των εταιριών ψυχικών ερευνών και τις πρακτικές διδασκαλίες των αποκρυφιστικών σχολών, αποτελούν απλώς κρυμμένες δυνάμεις του Νου. Πως ο άνθρωπος αποτελεί τον Θεό της ίδιας του της ύπαρξης. Μήπως τα ερεθίσματα που γίνονται αντιληπτά απ’τις περιφερειακές αισθήσεις, ευθύνονται για τους άγνωστους εαυτούς με τις περίεργες γνώσεις; Μήπως οι εναλλακτικοί εαυτοί της φαντασίας είναι το κλειδί για την αφύπνιση του αληθινού Εγώ; Ενός Εγώ που ξεπερνά το ατομικό κι αγκαλιάζει το Όλον;

Κροταφικός λοβός

Οι κροταφικοί λοβοί παίζουν σημαντικό ρόλο στη συναισθηματική νοημοσύνη, την κατανοήση της μνήμης, της ακοής και της γλώσσας. Ο συνδυασμός της λειτουργίας των κροταφικών λοβών με τους υπόλοιπους λοβούς συνθέτουν μια ολοκληρωμένη εικόνα του κόσμου στον ανθρώπινο νου. Ακόμη, ο κροταφικός λοβός μπορεί να είναι υπεύθυνος για την αντίληψη μιας εξωσωματικής εμπειρίας. Σε περίπτωση προβλήματος στους νευρώνες που συνδέουν το κυρίως τμήμα του εγκεφάλου με τον κροταφικό λοβό, δημιουργείται η αίσθηση ότι το άτομο βιώνει μια κατάσταση «έξω από το σώμα του» ή το φαινόμενο της «ασωματογνωσίας» κατά το οποίο δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει αν το σώμα του είναι δικό του.

Στους κροταφικούς λοβούς εδρεύει η πρωτογενής ακουστική περιοχή και οι διαταραχές που προκύπτουν λόγω της βλάβης του μπορεί να προκαλέσουν περίεργους θορύβους και ακουστικές παραισθήσεις ή κώφωση που οδηγεί σταδιακά σε λεκτική αγνωσία και αδυναμία κατανόησης του λόγου. Όταν προκαλείται βλάβη στην περιοχή του «ιππόκαμπου» των κροταφικών λοβών, παρατηρούνται οσφρητικές και γευστικές παραισθήσεις. Σύμφωνα με τις έρευνες του δόκτωρ Penfield τα φαινόμενα αίσθησης μετάθεσης του σώματος και των «κυκλικών κινήσεων» στο χώρο προέρχονται από τον ερεθισμό του κροταφικού λοβού.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο ηλεκτρικός ερεθισμός των κροταφικών λοβών μπορεί να προκαλέσει στο άτομο συναισθηματικές διαταραχές, απότομες εκρήξεις θυμού, εναλλαγές στη διάθεση, τροποποίηση στον χαρακτήρα, επιθετικότητα, φόβο κλπ. Ακόμα, με βλάβη στις έσω και κάτω περιοχές του κροταφικού λοβού παρατηρούνται ψυχοκινητικές διαταραχές (όπως κατατονία, αυτοματισμοί, επιληψία, άνοια, απώλεια της μνήμης, αδυναμία αποθήκευσης μαθησιακών δεδομένων κλπ). Αναλόγως σε ποιο από τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια εντοπίζεται η βλάβη ή το ερέθισμα στον κροταφικό λοβό και ποια είναι τα αίτια τους, το άτομο μπορεί να βιώσει καταστάσεις ανάλογες με τις ονειρικές. (Π.χ. να πιστεύει ότι βλέπει κάτι οικείο για πρώτη φορά.)

Ο εγκέφαλος αποτελεί το πιο περίπλοκα οργανωμένο υλικό σώμα μέσα στο Σύμπαν κι η υπολογιστική ισχύ του είναι τεράστια. Όσο κι αν ο νους προκύπτει απλώς απ’την εγκεφαλική δραστηριότητα της θαυμαστής και περίπλοκης μηχανής του εγκεφάλου, μπορούμε να υποθέσουμε πως η «ψυχή», η «συνείδηση» ή η διαφορετικότητα ενός ατόμου κρύβεται κάπου μέσα στις ηλεκτροχημικές διεργασίες του. Η «ψυχή» ίσως και να προκύπτει απ’τους διάφορους συνδυασμούς των λειτουργιών στα εγκεφαλικά τμήματα. Θα μπορούσαν, λοιπόν, τα «άγνωστης φύσεως» ερεθίσματα να παρεμβάλλουν στον τρόπο λειτουργίας των κροταφικών λοβών με τις άλλες περιοχές του εγκεφάλου, για να ξεκλειδώσουν μια «χαοτική φαντασία» που μεταφράζεται ως «ασθένεια» του νου κι έχει το όνομα του «δαιμονισμού» ή της διασχιστικής διαταραχής ταυτότητας;

«Το ανθρώπινο μυαλό και ολόκληρη η διαδικασία της ζωής υπακούν στο χάος. Το χάος δεν έχει έλλειψη τάξης. Το χάος έχει ποικίλες μορφές τάξεων μέσα του.» Frederick Lenz (1950-1998)

Διάσημες «διχασμένες περιπτώσεις»

Η πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση ΔΔΤ ήταν το 1584. Παρόλο που δεν είχε επισημανθεί έτσι την εποχή εκείνη και τα άτομα θεωρούνταν «υστερικά» ή «δαιμονισμένα», η Jeanne Fery κατέγραψε λεπτομερώς τον «εξορκισμό» της αποδεικνύοντας συμπτώματα που ταιριάζουν ακριβώς με εκείνα των ατόμων που έχουν διαγνωσθεί με ΔΔΤ σήμερα. Είχε πολλά alters, ακόμα και παιδιά, καθένα με το δικό του όνομα και τα δικό του ιστορικό. Η ίδια αυτοτραυματιζόταν και παρουσίαζε πολλές διαφορετικές προτιμήσεις στο φαγητό κι άκουγε φωνές στο κεφάλι της οι οποίες μπορούσαν να πάρουν τον έλεγχο του σώματός της και να της επιτρέψουν να πράξει διάφορες ενέργειες. Ακόμη παρουσίαζε μετατροπές στις γνώσεις και τις δεξιότητες της. Οι παρεμβολές στη συνείδηση της προέκυψαν πιθανότατα μετά από σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία.

Το 1623 ήταν η Αδελφή Benedetta, μια γυναίκα που υποτίθεται ότι είχε στην κατοχή της τρία αγγελικά αγόρια που όταν έπαιρναν τον έλεγχο του σώματός της, ο καθένας μιλούσε σε άλλη διάλεκτο και με διαφορετικές φωνητικές χροιές και εκφράσεις προσώπου. Η Benedetta παρουσίαζε διασχιστική αμνησία για μερικές από τις ενέργειές της. Όπως η Jeanne Fery, υπέφερε από αυτοτραυματισμό και διατροφικές διαταραχές. Οι γονείς της είχαν δείξει επίσης σημάδια ΔΔΤ ενώ ένας από τους «αγγέλους» της Benedetta είχε «παγώσει» στην ηλικία των 9 ετών, ακριβώς την εποχή που ο πατέρας της είχε πεθάνει.

Το πρώτο πρόσωπο που έχει επίσημα διαγνωσθεί με διασχιστική διαταραχή ταυτότητας ήταν ο Louis Auguste Vivet το 1882. Ο Louis ήταν σωματικά κακοποιημένος και παραμελημένος ως παιδί κι εμφάνιζε συχνά επιθέσεις υστερίας κατά τις οποίες ο διχασμός ήταν εμφανής. Οι τρόποι, η ηθική και η όρεξή του ήταν «κάποιου άλλου» κάθε φορά. Οι χαρακτήρες του άλλαζαν από παρορμητικοί κι επικίνδυνοι σε ήρεμοι και ήπιοι. Μέχρι το 1888 είχε δημιουργήσει 10 alters, καθένα από τα οποία είχε διαφορετικό χαρακτήρα, μνήμη και σωματικά συμπτώματα, ενώ άλλα μπορούσαν να περπατήσουν κι άλλα όχι.

Μια απ’τις πιο γνωστές περιπτώσεις ΔΔΤ που έχουν θεωρηθεί απάτη (σύμφωνα με το βιβλίο Sibyl Exposed) είναι της Shirley Ardell Mason, που ήταν απλώς συναισθηματικά ασταθής και για να γοητεύσει τον ψυχίατρο της προσποιόταν πως είχε πολλές προσωπικότητες, παραποιώντας έτσι την πραγματική ασθένεια της. Η γλώσσα του σώματος όμως είναι σε θέση να αποκαλύψει στον ψυχίατρο αν ένα άτομο προσποιείται ή όχι.

Ακόμη και μετά από την έγκυρη διάγνωση της ΔΔΤ, οι επιστήμονες εξακολουθούν να τη μπερδέυουν με άλλες διαταραχές. Το 1910, ο Bleuler εισήγαγε τον όρο σχιζοφρένεια (διαταραχή η οποία συμπεριλάμβανε επίσης πολλαπλή προσωπικότητα). Πολλοί από εκείνους που αντιμετωπίστηκαν ως σχιζοφρενείς θα έπρεπε να έχουν διαγνωσθεί ως έχοντες ΔΔΤ αλλά επειδή η σχιζοφρένεια έγινε η πιο δημοφιλής διάγνωση ήταν κι εκείνη που αναγνωρίστηκε επισήμως. Το 1932/1949 το βιβλίο του Ferenczi, “Confusion of Tongues”, έδειξε ότι ο διαχωρισμός της προσωπικότητας έχει τις ρίζες της στην παιδική κακοποίηση. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, οποιαδήποτε θεωρία που αφορούσε στον υποσυνείδητο νου ήταν μη δημοφιλής κι οι παρατηρήσεις του Ferenczi αγνοήθηκαν. Μόνο αναγνωρίστηκε η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) στις γυναίκες και τα παιδιά που υπέστησαν κακοποίηση, το ενδιαφέρον τελικά επέστρεψε στη ΔΔΤ και σε περιπτώσεις όπως εκείνη της Clara Norton Fowler (“Christine Beauchamp”, 1898-1904) και της Chris Sizemore (Three faces of Eve).

Άλλες περιπτώσεις ανθρώπων με ΔΔΤ είναι, η Χουανίτα Μάξγουελ της οποίας το alter, ονόματι Γουάντα Γουέστον, ξυλοκόπησε έναν 73χρονο μέχρι θανάτου κι ο Billy Milligan, του οποίου οι εναλλακτικές προσωπικότητες απήγαγαν και βίασαν τρεις γυναίκες το 1977, ο Herschel Walker που ισχυρίζεται ότι «δημιούργησε» τα ηρωικά alters του για να αντεπεξέλθει στο bullying που αντιμετώπιζε μικρός ανάμεσα στα οποία είναι κι εκείνο που διέπρεψε στο ποδόσφαιρο, η Kim Noble με τις 100 προσωπικότητες που διηγείται την ιστορία της στην αυτοβιογραφία «All of me», η Truddi Chase το κακοποιημένο, απ’τον πατέρα της, κορίτσι με τις 92 προσωπικότητες, ο Adam Duritz απ’το συγκρότημα Counting Crows κι ο σωματικά κακοποιημένος Robert Oxnam που δεν γνώριζε ότι είχε ΔΔΤ κι αργότερα ανακάλυψε ότι είχε 11 προσωπικότητες ανάμεσα στις οποίες υπήρχε ο «ταραχοποιός», η «μάγισσα» και το μωρό. Τις περισσότερες φορές, άτομα με ΔΔΤ παρουσιάζουν αξιοθαύμαστες ικανότητες. Μήπως αν προσπαθούσαμε να σπάσουμε τους φραγμούς μας για να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε πιο ουσιαστικά τη διαφορετικότητα τους, χωρίς να την αντιμετωπίζουμε απλώς ως ασθένεια, θα ανακαλύπταμε θαύματα;

«Ήρωες» με alter ego

Στην περίπτωση του «Dr.Jekyll and Mr.Hyde» του Robert Louis Stevenson, ο Δρ.Jekyll ήταν ιατρός και φιλάνθρωπος που παρείχε δωρεάν θεραπεία στους ασθενείς του. Εφηύρε και κατανάλωσε ένα φίλτρο το οποίο μπορούσε να χωρίζει την προσωπικότητά του σε δύο, τον ευγενή Δρ.Jekyll και τον οδυνηρό κ.Hyde.

Τέλος, διάφορες ταινίες που αφορούν στην ΔΔΤ και στις οποίες παρουσιάζονται άμεσα ή έμμεσα οι εναλλακτικοί εαυτοί των πρωταγωνιστών, είναι οι: Identity (Malcolm Rivers), The Lego movie (good cop-bad cop), Psycho (Marion Crane), G.I. Joe: The Rise of Cobra (Zartan), Batman forever (The Riddler), Gollum and Smeagol (Lord of the rings), Peacock (John Skillpa), Two-face, High Tension (Marie), Me myself and Irene, Fight club, Secret window, Dressed to kill, Raising cain, Mr.Brooks κλπ.