Όταν κάποιος ακούει τη λέξη “Δρυίδης”, σίγουρα ο νους του πάει σε έναν χαρακτήρα όπως ο Πανοραμίξ ή σ’ έναν γέρο άντρα με μακριά γενειάδα, κρατώντας κοντάρι, με διάφορα πουγκάκια και φιαλίδια στην ζώνη δεμένα. Ίσως δεν είναι και τόσο μακριά η αλήθεια, από αυτή την εικόνα. Οι Δρυίδες ήταν μια δοξασμένη κάστα από Ιερείς των Κελτών, αναγνωρισμένοι και καταξιωμένοι σύμφωνα με τους Ρωμαίους, λόγω της πανίσχυρης Μαγείας τους. Στα γαελικά η λέξη “Δρυίδης” σημαίνει “γνωρίζων τη Δρυς”.
Οι Κέλτες ήταν ένας βαρβαρικοί, φυλετικοί άνθρωποι που εξαπλώθηκαν στην Γαλατία, τη Βρετανία, την Ιρλανδία, την Ευρώπη, τη Μικρά Ασία και στα Βαλκάνια από τον 5ο αιώνα π.Χ. Τον 1ο αιώνα μ.Χ. οι Ρωμαίοι εξαπέλυσαν μια σειρά καταστολής των Κελτών και την θρησκεία τους, με αποτέλεσμα στο τέλος να αντικατασταθεί από τον Χριστιανισμό.
Οι διδαχές και οι τελετουργίες των Δρυίδων ήταν ιδιαίτερα κρυφές και περνούσαν στις επόμενες γενιές από στόμα σε στόμα. Δυστυχώς, στις μέρες μας πολύ λίγα πράματα είναι γνωστά σχετικά με τους Δρυίδες, αν και σε πολλά από αυτά μπορούν απλά να γίνουν εικασίες, από τους αρχαίους χρόνους. Όσα γνωρίζουμε γι’ αυτούς προέρχονται από γραπτές πηγές των Ελλήνων και των Ρωμαίων, αν και οι Ρωμαίοι ως κατακτητές, θα πρέπει να μελετηθούν με κάποιο σκεπτικισμό. Πληροφορίες έχουμε και από αρχαιολογικά ευρήματα που λήφθηκαν από τους τάφους, τους βωμούς και τους ναούς, καθώς και από την εικονογραφία. Οι όσες γραπτές πηγές έχουν διασωθεί είναι από τον 2ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Τον ακριβή ρόλο που είχε ο Δρυίδης στην Κέλτικη Κοινωνία έχει διαφορετικές περιγραφές, ανάλογα τις πηγές. Ο Διογένης ο Κυνικός (ή Σινωπεύς όπως ήταν αλλιώς γνωστός. Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας, χρησιμοποιώντας τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του) σημείωσε πως οι Δρυίδες ήταν ήδη ένας αρχαίος θεσμός τον 4ο αιώνα π.Χ., την εποχή του Αριστοτέλη. Ο Ιούλιος Καίσαρας είπε πως οι Γαλάτες Δρυίδες ήταν μια από τις δυο πιο υψηλές κάστες μαζί με τους Ιππότες, και όπως αυτοί, ήταν οργανωμένοι κάτω από μία επίτιμη κεφαλή. Στην Ιρλανδία, οι Δρυίδες ήταν η δεύτερη από τις τρεις υψηλές κάστες, κατώτεροι από τους Ευγενείς και ανώτεροι από τους ακτήμονες.
Στα περισσότερα όμως αρχεία, οι Δρυίδες ήταν οι φύλακες της παραδοσιακής σοφίας η οποία απασχολούνταν με την ηθική φιλοσοφία, τα φυσικά φαινόμενα και την θεολογία. Ήταν ιδιαίτεροι δεξιοτέχνες στην μαντική τέχνη, στην ερμηνεία των οιωνών, τα τυπικά των θυσιών, την κατασκευή ημερολογίου, τις μαγικές και φαρμακευτικές δυνάμεις των βοτάνων, την επιστήμη της αστρονομίας αλλά και την ποίηση. Έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην θρησκευτική και πολίτικη ζωή των Κελτών. Εκτελούσαν θρησκευτικές τελετές, λειτουργούσαν σαν διαμεσολαβητές ανάμεσα στους ανθρώπους και τους Θεούς, ασκούσαν επιρροή επάνω στη ηθική και πνευματική δομή της Κέλτικης Κοινωνίας, καθώς επίσης έπαιρναν πολιτικές και δικαστικές αποφάσεις σε διάφορα ζητήματα. Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος (Ρωμαίος φιλόσοφος και στρατιώτης, με πιθανή ελληνική καταγωγή), παραθέτοντας λόγια του Τιμαγένη (Έλληνας συγγραφέας, ιστορικός και δάσκαλος της Ρητορικής) είπε: “Οι Δρυίδες ανυψώνονται με την έρευνα τους πάνω στα πράματα τα οποία είναι κρυφά και μεγαλειώδη”. Οι Γαλάτες Δρυίδες λέγεται απέδιδαν δικαιοσύνη και νόμο, παρόλο που παραμένει άγνωστο το πως έκαναν αυτό σε σχέση με τους αρχηγούς της φυλής. Οι Ιρλανδοί Δρυίδες περιγράφονται ως άνθρωποι της μάθησης και της τέχνης που περιλάμβαναν Μάντης, Σοφούς, Βάρδους και Νομικούς. Οι Δρυίδες της Γαλατίας και της Βρετανίας λέγεται πως ήταν ξεχωριστοί από τους υπολοίπους στην Ιεροσύνη, συμπεριλαμβανομένου Μάντης, Βάρδους και Προφήτες. Φαίνεται να αλληλεπικαλύπτονται, καθώς οι Δρυίδες λέγεται πως μπορούσαν να διαβάσουν τους οιωνούς και να προφητεύσουν το μέλλον. Μέσα στους Δρυίδες υπήρχαν και άντρες και γυναίκες, καθώς οι γυναίκες είχαν μια σημαντική θέση στην Κέλτικη Κοινωνία.
Τον 1ο αιώνα, ο Δίων ο Χρυσόστομος (αρχαίος Έλληνας ρήτορας, συγγραφέας και φιλόσοφος του 1ου αιώνα, ο οποίος λόγω της ευγλωττίας του έλαβε την προσωνυμία “Χρυσόστομος”) εξομοίωσε τους Δρυίδες με τους Ινδούς Βραχμάνους, τους Πέρσες Μέιτζαϊ (Magi, ακόλουθοι του Ζωροαστρισμού) και τους Αιγύπτιους Ιερείς. Σε πιο σύγχρονους χρόνους, έχουν περιγραφεί ως Σαμάνοι επειδή εξασκούσαν νυχτερινές φωτιές, τυμπανισμούς, ψαλμωδίες και εκστατικούς χορούς.
Ορισμένα δέντρα, φυτά και ζώα πιστεύεται πως είναι προικισμένα με ιερές και θεραπευτικές δυνάμεις, και οι Δρυίδες τα χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και για θεραπευτικούς σκοπούς. Ο Ιξός, πίστευαν πως ήταν σημάδι από τον ουρανό, και το χρησιμοποιούσαν για να κάνουν αντίδοτα γιατρικά ενάντια στα δηλητήρια και θεραπείες για την στειρότητα ακόμα και στα ζώα. Η Βελανιδιά ή Δρυς, θεωρούνταν πως είχε έρθει από το Ιερό Δάσος, και το φύλλωμα του χρησιμοποιούνταν σε τελετές. Τις θρησκευτικές τους τελετές τις εκτελούσαν μέσα σε Ιερά Δάση ή σε άλση από Βελανιδιές όπου εξυπηρετούσαν σαν ναοί. Τα μέρη αυτά ήταν και σημεία συγκέντρωσης όπου οι Δρυίδες έπαιρναν αποφάσεις και απέδιδαν δικαιοσύνη στους πολίτες και στους εγκληματίες. Άλλες συναντήσεις λάμβαναν χώρα σε πηγές ποταμών και λιμνών επειδή οι Κέλτες λάτρευαν Υδάτινους Θεούς και πίστευαν πως το νερό ήταν ιερό.
Για τους ρομαντικούς με τους Δρυίδες, θα πικραθούν στο σημείο αυτό. Οι Δρυίδες εξασκούσαν και τη ζωική αλλά και την ανθρώπινη θυσία. Τα ανθρώπινα θύματα καίγονταν ζωντανά μέσα σε ψάθινα κλουβιά, μαχαιρώνονταν, παλουκώνονταν ή τους χτυπούσαν με βέλη. Η ανθρωποθυσία ήταν αυτό που εξόργισε τους Ρωμαίους, πράγμα το οποίο το απαγόρευσαν ως βάρβαρο με απόφαση της Γερουσίας το 97 π.Χ. Η μόνη λεπτομερής καταγραφή που σώζεται και αναφέρεται σε Δρυιδική τελετή, είναι αυτή του Πλίνιου του Πρεσβύτερου (Ρωμαίος αριστοκράτης, επιστήμονας και ιστορικός, συγγραφέας του έργου «Φυσική Ιστορία»). Η τελετή αυτή έχει να κάνει με την συγκομιδή Ιξού:
“[…] Την έκτη μέρα του φεγγαριού, ο Δρυίδης που ντύθηκε με μανδύα λευκό, σκαρφαλώνει πάνω στον Ιξό και με το χέρι το δεξί, με δρεπάνι χρυσό κόβει τον Ιξό. Το βότανο δεν θα πρέπει στο έδαφος να πέσει, σε ρούχο λευκό συλλεγόταν. Δυο ταύροι λευκοί θυσιάζονταν και ένα πλουσιοπάροχο γεύμα γινόταν[…]“ (το συγκεκριμένο δρεπάνι ήταν χάλκινο και επιχρυσωμένο, καθώς ο χρυσός είναι πολύ μαλακός για να κόψει τον Ιξό.)
Για την ερμηνεία των οιωνών, οι Δρυίδες παρατηρούσαν τους άγριους λαγούς ή τα πουλιά όπως τα κοράκια και τους αετούς, καθώς αυτά προέλεγαν τα γεγονότα. Εξασκούσαν την τέχνη της μαντείας με το να παρατηρούν τους θανατικούς σπασμούς και τα εντόσθια των θυσιασμένων θυμάτων τους. Κατά την διάρκεια των θρησκευτικών εορτών τους, οι Δρυίδες ερμήνευαν τα όνειρα. Ένας άνθρωπος έπεφτε για ύπνο με τους Δρυίδες να ψάλλουν πάνω από το σώμα του. Όταν ξυπνούσε, ο άνθρωπος περιέγραφε το όνειρο και οι Δρυίδες έβγαζαν την ερμηνεία. Γραπτές πηγές κάνουν αναφορά στη μαγεία τους, που περιλάμβανε φυλαχτά από βότανα και Ιξό, και την πίστη τους σε ένα μαγικό αυγό το οποίο γινόταν από το σάλιο οργισμένων φιδιών, το οποίο αυγό εξασφάλισε την επιτυχία στις δίκες και χάρες από πρίγκιπες.
Οι Δρυίδες πίστευαν στην αθανασία της ψυχής και στην ζωή μετά τον θάνατο, όπου ορισμένοι συγγραφείς εξομοίωσαν με τη πίστη της “Μεταμόρφωσης” του Πυθαγόρα. Οι νεκροί καίγονταν με όλα τους τα υπάρχοντα. Κάποιες φορές, οι συγγενείς εκτελούσαν θρησκευτικές αυτοκτονίες με το να πηδούν μέσα στη φωτιά και να κρατούν τα πτώματα, ώστε να είναι μαζί στον Άλλο Κόσμο. Οι Κέλτες έγραφαν γράμματα στους νεκρούς και προωθούσαν δάνεια ώστε να είναι εξοφλητέα μετά το θάνατο. Ο Καίσαρας είπε πως η άποψη περί της αθανασίας διατήρησε το θρυλικό Κέλτικο κουράγιο στις μάχες.
Φτάσαμε δυστυχώς, κάπου εδώ, στο τέλος των Δρυίδων. Οι Ρωμαίοι φοβήθηκαν και απωθήθηκαν από τους Κέλτες, και το 43 μ.Χ. ο Ο Τιβέριος Κλαύδιος Καίσαρας Αύγουστος Γερμανικός, μόλις δύο χρόνια αφότου έγινε Αυτοκράτορας, απαγόρευσε τον Δρυιδισμό σε όλη την αυτοκρατορία. Το 60-61 μ.Χ, οι Ρωμαίοι έδιωξαν και κατέστρεψαν το ιερό τους οχυρό, το οποίο βρισκόταν στο νησί Άνγκλεσι (στα Ουαλικά λέγεται “Νησί Μον”, και είναι νησί του Ηνωμένου Βασιλείου και το μεγαλύτερο της Ουαλίας αλλά και της Ιρλανδικής θάλασσας). Σύμφωνα με τον Τάκιτο (ένας από τους σημαντικότερους Λατίνους ιστορικούς), μια Δρυίδισσα με μαύρη επένδυση στάθηκε μπροστά από τους Κέλτες πολεμιστές, κραυγάζοντας στους Θεούς και ξεστομίζοντας κατάρες εναντίον των Ρωμαίων. Οι Ρωμαίοι όμως ήταν νικητές. Έσφαξαν τους Κέλτες πολεμιστές και τους Δρυίδες και κατέστρεψαν τα ιερά τους άλση. Αυτό ήταν που έθεσε τον Δρυιδισμό σε μόνιμη παρακμή. Μέσα σε κάμποσες γενιές, η σεβαστή και πανίσχυρη Ιεροσύνη των Δρυίδων τους έριξε τόσο χαμηλά, που θεωρούνταν κοινοί γητευτές.
Από κει και πέρα πέρασαν 15 αιώνες περίπου, και ένα ενδιαφέρον για τους Δρυίδες αναστήθηκε τον 16ο και 17ο αιώνα. Μεταφραστές των κλασσικών κειμένων, ωραιοποίησαν σε πιο ρομαντικό ύφος τους Δρυίδες και τους μετέτρεψαν σε λαογραφικούς χαρακτήρες. O Βρετανός αρχαιοπώλης Τζον Όμπρεϊ του 17ου αιώνα, πρότεινε ότι οι Δρυίδες έχτισαν το Στόουνχετζ, μια θεωρία που αργότερα διαψεύσθηκε. Όμως οι απόψεις του στηρίχθηκαν τον 18ο αίωνα, από τον Ουίλιαμ Στούκελι (Άγγλος φυσικός, αρχαιοπώλης και κληρικός), ο οποίος έγινε γνωστός ως “Αρχι-Δρυίδης” και ήταν ο ιδρυτής του Μοντέρνου Δρυιδισμού. Το 1717, λέγεται πως έγινε μια συνάντηση των “Βρετανών Δρυίδων”, την οποία οργάνωσε κάποιος Τζόν Τόλαν και καθοδηγήθηκε από τον Στούκελι. Το 1781, η “Αρχαία Τάξη των Δρυίδων” ιδρύθηκε από τον ξυλουργό Χένρι Χερλ. Αυτή η τάξη εμπνεύστηκε από τον Ελευθεροτεκτονισμό και ήταν μια κοινωφελής κοινότητα. Το θέμα όμως της φιλανθρωπίας ήταν και αυτό που έφερε το τέλος της το 1833. Η “Ηνωμένη Αρχαία Τάξη των Δρυίδων” συνέχισε κυρίως ως κοινωφελής κοινότητα, ενώ η “Αρχαία Τάξη των Δρυίδων” διατήρησε τις μυστικιστικές της υποστηρίξεις. Στο σύνολο 5 οργανώσεις ιδρύθηκαν μέχρι τις αρχές του 20ου αίωνα, όπως ήταν οι “Δρυιδικοί Ερμητιστές” και ο “Βρετανικός Κύκλος του Παγκόσμιου Δεσμού”, αλλά οι περισσότερες δεν κατάφεραν να επιζήσουν πέρα από λίγες δεκαετίες. Το 1963, η “Τάξη των Βάρδων, Οβάτων και Δρυίδων ” (Οβάτοι ή Ovate, στα αρχαία χρόνια ήταν οι Προφήτες, οι Μάντης και οι Θεραπευτές. Στην σύγχρονη εποχή , είναι αυτός που ασχολείται με τη μάθηση των βοτάνων, την θεραπεία και την μαντεία μέσα από τις Δρυιδικές διδαχές) διαχωρίστηκαν από την Αρχαία Τάξη, τραβώντας μέλη μακριά από εκείνη την ομάδα και τον Βρετανικό Κύκλο.
Πριν το 1915, το μέρος που είναι το Στόουνχεντζ καθώς και το ίδιο το μνημείο, ανήκε σε ιδιώτη, αλλά επιτρεπόταν στους μοντέρνους Δρυίδες να συγκεντρώνονται εκεί. Τη δεκαετία του 1900, μια πέτρα γκρεμίστηκε από την θέση της και ο ιδιοκτήτης έφραξε το μνημείο και άρχισε να χρεώνει είσοδο. Στον επόμενο εορτασμό του Ηλιοστασίου, ορισμένοι από τους Δρυίδες στάθηκαν αρνητικοί στο να πληρώσουν είσοδο για να τελέσουν τα θρησκευτικά τους πιστεύω. Η αστυνομία καλέστηκε, και οι Δρυίδες απομακρύνθηκαν από το χώρο, οι οποίοι όμως δεν το άφησαν έτσι. Επειδή το θεώρησαν προσβολή, τελετουργικά καταράστηκαν το σημείο.
Το 1915, το Στόουνχεντζ βγήκε προς δημοπρασία από την οικογένεια Άντρομπας, μετά από το θάνατο του μοναδικού αρσενικού κληρονόμου στο 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σέσιλ Τσύμπ ενδιαφέρθηκε για τη τοπική περιοχή, καθώς ο ίδιος ήταν γεννημένος στο χωριό Σρούτον, μόλις 6,5 χιλ. από το Στόουνχεντζ. Τελικά ήρθε στα χέρια του για το ποσό των 6.600 λιρών Αγγλίας (με τα σημερινά δεδομένα, το ποσό ήταν περίπου 477 χιλ. λίρες ή 563 χιλ. €). Όπως δήλωσε αργότερα ο ίδιος, ευχόταν σε όλη τη διάρκεια της δημοπρασίας, το μνημείο να μην πέσει σε χέρια κάποιου υπερπόντιου. Οι “κακές γλώσσες” της εποχής έλεγαν πως το έκανε για να ευχαριστήσει την γυναίκα του, η οποία είχε κληρονομήσει από τον θείο της δρ. Κόρμπιν Φίντς, τα κτίρια του και το Άσυλο Ανιάτων “Fisherton House”, το οποίο έγινε αργότερα “Old Manor House” και σήμερα λειτουργεί με την ονομασία “Fountain Way”. Μετά από 3 χρόνια, το Στόονχεντζ δωρίθηκε στη Κυβέρνηση υπό όρους.
Οι σύγχρονοι Δρυίδες επιτρέπονταν να τελούν τις γιορτές τους στο μέρος εκεί, μέχρι το 1985 όπου το μνημείο όρισε όρια και δεν επέτρεπε την διεξαγωγής τους πλέον. Ο λόγος ήταν οι βανδαλισμοί από θεατές που προσελκύονταν από τις συγκεντρώσεις. Από τότε, και μέχρι και σήμερα, μικρές ομάδες συμπεριλαμβανομένων και των Δρυίδων, θα πρέπει να πάρουν ειδική άδεια για να τελέσουν τις γιορτές τους και τις τελετές τους.
Ο Δρυιδισμός αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη παράδοση παγκοσμίως, μέσα στο Παγανισμό. Οι ακόλουθοι του επανερμηνεύουν όσα μας είναι γνωστά για τους Δρυίδες και προσπαθούν να χτίσουν ένα πνευματικό μονοπάτι αφιέρωση, τελετής και μαγείας…
