Θάνατος. Ένα ακόμα θέμα – ταμπού, μια έννοια που ακόμα και στο άκουσμα της λέξης, ο άνθρωπος νιώθει φοβισμένος και ανίσχυρος. Λέγεται πως πριν πεθάνει κάποιος, αποκτάει μια ασυνήθιστη διαύγεια και μπορεί να δει τα μελλούμενα μέσα από Οράματα, με αποτέλεσμα να μην σταματάει να μιλάει. Είναι αλήθεια πως η σύγχρονη επιστήμη δεν γνωρίζει και πολλά για τις τελευταίες στιγμές του ανθρώπου πριν πεθάνει αλλά και για τον ίδιο τον θάνατο. Αλλά τι είναι το φαινόμενο των “Οραμάτων του Νεκροκρέβατου” και μήπως δεν είναι ένας ακόμα αστικός μύθος αλλά μια πραγματικότητα, που τείνει να αγνοεί ο σύγχρονος κόσμος;
Τα Οράματα αυτά είναι εμπειρίες των ετοιμοθάνατων ανθρώπων. Τα περισσότερα είναι Πνεύματα των νεκρών ή μυθικών ή θρησκευτικών μορφών, καθώς και “ματιές” προς την Άλλη Πλευρά. Όλα τα Οράματα φέρουν κοινά χαρακτηριστικά τα οποία ξεπερνούν τα φυλετικά, κοινωνικά, θρησκευτικά, μορφωτικά, ηλικιακά και κοινωνικοοικονομικά όρια. Αποτελούν τρανή απόδειξη ότι η ψυχή μετά τον φυσικό ή υλικό θάνατο, επιβιώνει. Παρόλο που σχεδόν όλοι οι πολιτισμοί δέχονται την ύπαρξη της Μετά θάνατον Ζωής, η Δυτική επιστήμη στηρίζεται στην Αριστοτέλεια άποψη ότι η συνείδηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς μορφή, δηλαδή το σώμα, με αποτέλεσμα ο θάνατος να είναι η απόλυτη καταστροφή της προσωπικότητας.
Το φαινόμενο αυτό μπορεί κάποιος να το συναντήσει μέσα σε βιογραφίες και λογοτεχνικά κείμενα όλων των εποχών, τα οποία ακόμα και σήμερα μελετώνται από την σύγχρονη επιστήμη. Στις πρώτες έρευνες, μεταξύ των οποίων αυτές των Φρέντερικ Ουίλιαμ Χένρι Μαίερς (ποιητής, κλασσικιστής (μαθητής των Ελληνορωμαικών κλασσικών), φιλόλογος και ιδρυτικό μέλος της Κοινότητας Φυσικών Ερευνών), Έντμουντ Γκόρνεϋ (άγγλος ψυχολόγος και φυσικός ερευνητής), Φράνκ Πόντμορ (άγγλος συγγραφέας και μέλος της Κ.Φ.Ε., ο οποίος άφησε σκεπτικά γραπτά αρχεία πάνω στον Πνευματισμό) και Τζέϊμς Χέρβεϊ Ίσλοπ (αμερικάνος καθηγητής στο τμήμα “Ηθικής και Λογικής”, ψυχολόγος και φυσικός ερευνητής. Ήταν μέχρι το θάνατο του ταμίας και γραμματέας της Αμερικανικής Κ.Φ.Ε.), καταγράφηκαν υποθέσεις με τα Οράματα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου.
Η πρώτη συστηματική μελέτη πάνω σε αυτό το φαινόμενο έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα, από τον Σερ Ουίλιαμ Φλέτσερ Μπάρετ (άγγλος φυσικός και παραψυχολόγος). Το ενδιαφέρον του για τα Οράματα ξεκίνησε το 1924 όταν η σύζυγος του, γιατρός με ειδικότητα στην μαιευτική χειρουργική, του είπε για μια γυναίκα ασθενή της, η οποία της είπε ότι έβλεπε οράματα από ένα μέρος απίστευτης ομορφιάς, τον νεκρό πατέρα της και την αδερφή της, όλα λίγο πριν πεθάνει. Όπως ισχυρίστηκε η ίδια, τα οράματα ήταν πολύ ζωντανά και πραγματικά για την ασθενή, και την έφεραν σε μια κατάσταση απόλυτης ηρεμίας και ισχυρής ακτινοβολίας. Όταν της έφεραν το μωρό, συλλογιζόταν για την παραμονή της για χάρη του, αλλά ξαφνικά η ασθενής είπε “… Δεν μπορώ να μείνω. Αν μπορούσες να δεις τι κάνω, θα ήξερες ότι δεν μπορώ να φύγω”. Το παράξενο όμως ήταν ότι η ασθενής δεν γνώριζε ότι η αδερφή της είχε πεθάνει πριν από τρεις εβδομάδες, ωστόσο, είδε το πνεύμα της μαζί με το πνεύμα του πατέρα της.
Δεκαετίες πέρασαν από το περιστατικό αυτό, και η έρευνα του Μπάρετλ έγινε το ενδιαφέρον της προσοχής του Κάρλις Όσις, ενός Λετονού παραψυχολόγου με ειδίκευση στη Μετά θάνατον Ζωή και τα Οράματα του Νεκροκρέβατου, ο οποίος τότε ήταν διευθυντής ερευνών του Ιδρύματος Παραψυχολογίας Eileen J. Garrett. Υπό την αιγίδα του Ιδρύματος το 1959-60 και αργότερα με την Α.Κ.Φ.Ε. το 1961-64 και 1972-73, ο Όσις συγκέντρωσε πληροφορίες από γιατρούς και νοσοκόμες για πάνω από 100 χιλ. υποθέσεις Μεταθανάτιων Εμπειριών και Οραμάτων, από την Αμερική και την Ινδία. Οι έρευνες στην Ινδία έγιναν από τον Έρλεντουρ Χάραλντσον, επίτιμος καθηγητής την ψυχολογίας πάνω στην ικανότητα των κοινωνικών επιστημών του Πανεπιστημίου της Ισλανδίας. Από αυτές τις υποθέσεις, πάνω από 1000 μελετήθηκαν λεπτομερώς, και τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν τα ευρήματα της έρευνας του Μπάρετ, καθώς και τις εμπειρίες ανθρώπων που δούλεψαν με ανίατους αρρώστους και ετοιμοθάνατους. Τα ευρήματα βέβαια ήταν σύμφωνα και με την έρευνα πάνω στις Επιθανάτιες Εμπειρίες (Near death experience) των Ρέϊμοντ Μούντι (φιλόσοφος, ψυχολόγος, γιατρός και συγγραφέας, με πληθώρα συγγραφικών έργων πάνω στις Μεταθανάτιες και Επιθανάτιες Εμπειρίες) και Κένεθ Ρινγκ (επίτιμος καθηγητής της ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ και ερευνητής πάνω στις Επιθανάτιες Εμπειρίες).
Συχνά τα Οράματα εκδηλώνονται σε άτομα τα οποία πρόκειται να πεθάνουν στα σίγουρα, όπως αυτά που πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή κάποιο σοβαρό τραυματισμό που δεν μπορεί να θεραπευθεί. Το μεγαλύτερο ποσοστό των Οραμάτων έχουν να κάνουν με τα πνεύματα των νεκρών, που συχνά εμφανίζονται φωτεινοί και ντυμένοι στα λευκά, ή με πλάσματα του φωτός που θεωρούνται μυθικές ή θρησκευτικές μορφές ή θεότητες όπως Άγγελοι, ο Ιησούς, η Παρθένος Μαρία, ο Γιάμα (ο Ινδός θεός του Θανάτου), ο Κρίσνα και άλλες παρόμοιες. Τα πνεύματα των νεκρών είναι συνήθως πρόσωπα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος όπως οι γονείς, τα αδέρφια, τα παιδιά ή σύντροφοι. Ο σκοπός τους είναι να κάνουν νόημα να έρθει κοντά τους ο ετοιμοθάνατος ή να τον διατάξουν να το κάνει, δηλαδή λειτουργούν σαν οδηγοί που θα τους βοηθήσουν στην μετάβαση προς το θάνατο. Συχνά τα αποκαλούν και “Πνεύματα του Φευγιού”. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αντίδραση των ετοιμοθάνατων είναι αυτή της χαράς και της πρόθυμης αποχώρησης, ειδικά αν ο ετοιμοθάνατος πιστεύει και στην Μετά Θάνατον Ζωή. Αυτό δεν σημαίνει τίποτα το ιδιαίτερο, καθώς συμβαίνει τόσο σε αυτούς που το πιστεύουν όσο και σε εκείνους που δε το δέχονται. Στην περίπτωση που ο ασθενής, δέχεται έντονους πόνους, με την εκδήλωση του φαινομένου, υπάρχει μια αλλαγή στην διάθεση και ο πόνος εξαφανίζεται, κάνοντας τον ετοιμοθάνατο να “λάμπει” κυριολεκτικά.
Όταν ένα Πνεύμα του Φευγιού εμφανιστεί, ο ασθενής είναι ενήμερος για το πραγματικό του περιβάλλον και τους υπόλοιπους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω του εκείνη τη στιγμή. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις οι υπόλοιποι μπορούν να δουν ένα τέτοιο Πνεύμα. Για την ακρίβεια το 1/3 των συνολικών καταγεγραμμένων περιπτώσεων του φαινομένου συμπεριλαμβάνει πλήρη οράματα, όπου ο ασθενής βλέπει έναν άλλο κόσμο που φαίνεται να είναι αληθινός και αμερόληπτος. Ο κόσμος αυτός συνήθως περιγράφεται ως ένας μεγάλος ανθισμένος ή καταπράσινος κήπος, εξαιρετικής ομορφιάς. Άλλες περιγραφές αναφέρουν την ύπαρξη πυλών, γεφυρών και ποταμιών, καραβάκια και ότι άλλο θα μπορούσε να συμβολίζει την μετάβαση, καθώς και η ύπαρξη κάστρου ή άλλων αρχιτεκτονικών κατασκευών. Άσχετα από το τι εμφανίζεται στο όραμα, τα χρώματα είναι ζωντανά και ζωηρά και υπάρχει ένα λαμπερό φως. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο κατοικούν τα πνεύματα των νεκρών ή άλλων πνευματικών πλασμάτων. Ο κόσμος αυτός ανοίγεται στον ασθενή είτε μπροστά του είτε όταν αρχίζει να αισθάνεται πως βγαίνει από το σώμα του και είναι έτοιμος να ταξιδέψει στο κόσμο που βλέπει.
Πολύ λίγες είναι οι περιπτώσεις αποδεικνύουν ορισμένες θρησκευτικές αντιλήψεις σχετικά με την Άλλη Ζωή. Ο Όσις μέσα στην έρευνα του εντόπισε μόνο μια περίπτωση, όπου ο Άλλος Κόσμος έμοιαζε με την Κόλαση. Το Όραμα άνηκε σε μια Καθολική γυναίκα, η οποία μέχρι και τη τελευταία της στιγμή εν ζωή, φέρεται να κουβαλούσε μεγάλο φορτίο στις πλάτες της λόγω των ενοχών που ένιωθε για τις “αμαρτίες” της. Ένας πολύ μικρός αριθμός των περιπτώσεων που ερεύνησε ο Όσις, αναφέρουν ότι οι ετοιμοθάνατοι άκουγαν μια αλλόκοσμη μουσική. Η συχνότητα αυτής της εκδήλωσης Οράματος, άρχισε να αυξάνεται με τον ερχομό του νέου αιώνα. Σε αυτό, οι μέχρι τότε έρευνες, το αιτιολογούσαν στο ότι υπήρχε πολιτισμική διαφορά στο ρόλο που είχε η μουσική στην καθημερινότητα.
Η αμέσως επόμενη ερώτηση που θα μπορούσε να γίνει είναι: πόσο κρατάει ένα Όραμα; Τα Οράματα του Νεκροκρέβατου έχουν περισσότερη διάρκεια από τα Προμηνύματα και τα κοινά Οράματα. Για την ακρίβεια το 50% των περιπτώσεων, τα Οράματα διαρκούσαν περίπου 5 λεπτά, ενώ το 17% κρατούσε από 5 λεπτά μέχρι ένα τέταρτο. Μόνο το 17% των περιπτώσεων είχαν διάρκεια μιας ώρας και παραπάνω. Τα Οράματα εκδηλώνονται λίγα λεπτά πριν το θάνατο και σύμφωνα με τις έρευνες του Όσις, το 76% των ασθενών πέθαναν μέσα σε 10 λεπτά μετά το Όραμα ενώ το υπόλοιπο 24% πέθαναν μετά από μια ώρα ή και μερικές ώρες. Ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις που ο ασθενής έβλεπε ένα ή παραπάνω Οράματα πριν το θάνατο του, σε διάρκεια ορισμένων ημερών, και κατά τη διάρκεια αυτών έλεγαν πως “έκλειναν ραντεβού με το Χάρο” σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα. Η εμφάνιση του Οράματος έχει ελάχιστη σύνδεση με την φυσική κατάσταση του ασθενούς. Ακόμα και σήμερα, υπάρχουν περιπτώσεις που ενώ ο ασθενής φαίνεται να αναρρώνει, στα ξαφνικά εκδηλώνει το φαινόμενο των Οραμάτων, πέφτει σε κώμα και στο τέλος πεθαίνει.
Μπορούν να βρεθούν επίσης και ομοιότητες ανάμεσα στα Οράματα και τις Μυστικιστικές Εμπειρίες. Όπως είναι η αίσθηση του Ιερού, το αίσθημα της απόλυτης γαλήνης και ηρεμίας ή ακόμα και οξυμένη αίσθηση ενθουσιασμού και χαράς. Ωστόσο, για να μην παίρνουν θάρρος οι “θαρραλέοι” με τη μεταφυσική και το υπερφυσικό, η απερίγραπτη φύση των Μυστικιστικών Εμπειριών, εμφανίζονται εξαιρετικά σπάνια σε περιπτώσεις των Οραμάτων του Νεκροκρέβατου.
Με τη ανάπτυξη της επιστήμης, πολλές εξηγήσεις έχουν αναπτυχθεί σχετικά με το φαινόμενο των Οραμάτων που να το συνδέουν με φυσικές αιτίες. Όπως είναι η χρήση ναρκωτικών ουσιών, ο πυρετός, ψευδαισθήσεις προκαλούμενες από ασθένεια, έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο, εκπλήρωση επιθυμίας και αποπροσωποποίηση θεωρούνται πιθανές αιτίες. Βέβαια, ενώ αυτές οι αιτίες μπορούν να εκδηλώσουν ψευδαισθήσεις, δεν φαίνεται όμως να απασχολούν την Άλλη Ζωή, διότι έχουν να κάνουν κυρίως με το παρόν. Και εδώ πάλι, η έρευνα του Όσις δείχνει πως τα Οράματα εκδηλώνονται σε ασθενής που έχουν πλήρως ξύπνιοι και πως κανένας ιατρικός παράγοντας δεν μπορεί να παράγει πραγματικά Οράματα. Επίσης αναιρεί την αιτία της εκπλήρωσης της επιθυμίας, καθώς τα Οράματα δεν ακολουθούν τις προσδοκίες των ασθενών, και εμφανίζονται σε αυτούς που επιθυμούν να θεραπευτούν και να ζήσουν.
Πολύ σχετικά με τα Οράματα του ετοιμοθάνατου είναι και τα Οράματα του Νεκροκρέβατου που βλέπει το πρόσωπο το οποίο φροντίζει τον ετοιμοθάνατο. Καθώς ο ασθενής πεθαίνει, σύννεφα από ασημένια ενέργεια, όπως αναφέρεται, αιωρείται πάνω από το σώμα. Σε κάποιες περιπτώσεις, η ενέργεια αυτή έχει μορφή ξεκάθαρη με τη αστρική μορφή του ετοιμοθάνατου, να συνδέεται με ασημένιο νήμα το οποίο κόβεται κατά τη στιγμή του θανάτου. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που ο ζωντανός έχει δει Πνεύμα του Φευγιού, και του νεκρού αλλά και των φωτεινών πλασμάτων.
“…Και κάπου εδώ, οι κουρτίνες πέφτουν ωσάν επίλογος…” όπως θα μπορούσε να πει κάποιος. Για την Θανατολογία (και όμως υπάρχει αυτός ο κλάδος), τα Οράματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Η Θανατολογία, όσο και αν φαίνεται παράξενη ειδικότητα, είναι η επιστήμη που μελετάει τον Θάνατο και τον θάνατο του ανθρώπου, από Φυσιολογικής, Ψυχολογικής και Κοινωνικής άποψης, και μέσα από την έρευνα αυτή, δείχνει ότι η μετάβαση στο θάνατος δεν είναι κάτι που θα πρέπει να φοβάται ο άνθρωπος, αλλά είναι μια έξοχη εμπειρία. Ο θάνατος είναι ένα Διαβατήριο Πέρασμα το οποίο θα πρέπει να το αναλάβει ο καθένας με όση αξιοπρέπεια και πλήρη συνείδηση μπορεί.