“Η μαγεία, είναι για τον Κρόουλι μία καθημερινότητα που αντανακλάται σε κάθε έκφανση της ζωής. Τα κλειδιά για την σωστή κατανόηση της μαγικής παράδοσης βρίσκονται στην κατάλληλη εκπαίδευση της ίδιας της ανθρώπινης ψυχής, και πιό συγκεκριμένα στην ανάπτυξη της θέλησης και της φαντασίας! Η Ενεργη Φαντασια παρέχει στο άτομο μεγάλες πιθανότητες που βρίσκονται πέρα απο την κοινή πραγματικότητα.
«Lawrence Sutin, Do What Thou Wilt: A Life of Aleister Crowley»
Μία διαφορετική προσέγγιση ενός ονείρου, ήταν αυτή που διέγειρε την σκέψη μου και με έκανε να αναρωτηθώ πως γίνεται ένας ολόκληρος τομέας μίας πόλης να αλλάζει κατά την ονειρική διαδικασία ενός ατόμου. Πως ας πούμε, μία γειτονιά μετατρέπεται σε μά σκοτεινή πεδιάδα, ένα σχολείο αντικαθιστάται από κάποιο μεγαλιθικό κτίσμα, συμβολικής και μαγικής σημασίας για τον ονειρευτή. Θα μπορούσαμε να αναλύσουμε το φαινόμενο αυτό από πολλές πλευρές, προσεγγίζοντας και το ζήτημα της ονειρικής γεωγραφίας που σχετίζεται προφανώς, όμως το ερώτημα εδώ είναι τί είναι αυτό που στρέφει το νου και αποκαλύπτει αυτή την κρυμμένη πληροφορία της ύπαρξης κάτι διαφορετικού πίσω από την πραγματικότητα. Αυτή η άλλη οπτική μιας εξίσου πραγματικής κατάστασης, μπορεί να αποδωθεί στην σωστή χρήση της φαντασίας!
Ενεργη Φαντασια : Αποκαλυπτοντας τον Εσωτερο Εαυτο
Σαφώς η φαντασία παίζει τεράστιο ρόλο σε κάθε μαγική,πνευματική εργασία, όπως αναφέρει και ο Sutin για τον κρόουλι παραπάνω. Με το όχημα της φαντασίας, επιτυγχάνεται η στροφή του νου προς μια διαφορετική προσέγγιση της πραγματικότητας, και έτσι αν η φαντασία ισχυροποιηθεί στον κατάλληλο βαθμό, αυτή η σκεπτομορφή εξωτερικεύεται και εδραιώνεται.
Υπήρχε μία μέθοδος στην μεθοδολογία του Yung που ο ίδιος ονόμαζε Ενεργή Φαντασία. Αυτή η μέθοδος μαζί με την υπερβατική λειτουργία ήταν οι δύο σημαντικότερες ανακαλύψεις που έκανε ο Jung στα χρόνια που προηγήθηκαν του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Ίσως επίσης να ήταν και οι σημαντικότερες στην γενικότερη καριέρα του και σε ότι ακολούθησε μιας και βασίστηκαν σε αυτές τις δύο βασικές αρχές.
Παραδόξως o Jung φαίνεται πως έκανε ότι μπορούσε για να κρύψει αυτές τις ανακαλύψεις από τους συναδέλφους του. Η Εργασία που περιγράφει και τις δύο αρχές λεπτομερώς με όνομα «The Transcendent Function” γράφτηκε το 1916 την ώρα που ο Jung βρισκόταν στην μέση της «Εσωτερικής Μεταμόρφωσής» του.Δεν είχε δημοσιευτεί ως το 1957, τότε που ο Jung χρειάστηκε να συνεισφέρει σε μία μαθητική έκδοση, κάτι που δεν θα έβλεπαν πολλοί αναγνώστες του. Παρέμεινε στα αρχεία του για σαράντα χρόνια χωρίς να αποκαλυφθεί στο ευρύ κοινό. Ο Jung ανέλυε τις ιδέες του αυτές σε σεμινάρια και διαλέξεις αλλά μονάχα με τους κοντινούς μαθητές του σαν τον μύστη που μοιράζεται τα μυστικά της γνώσης του με τους Νεόφυτους.Αν και οι Αναλυτές του αναγνώρισαν την αξία αυτών των ιδεών,καμία από τις δύο δεν παίζει σημαντικό ρόλο στο έργο του. Για παράδειγμα στο Mysterium Conjuctionis , το αλχημικό magnum opus (Έργο Ζωής) του Jung η Ενεργή Φαντασία δεν αναφέρεται καθόλου ενώ η Υπερβατική λειτουργία αναφέρεται μονάχα δύο φορές.
Υπάρχουν αρκετοί που αναφέρουν πως ο ίδιος σιωπούσε όταν τον ρωτούσαν για την Ενεργη Φαντασια καθώς την θεωρούσε πιθανώς επικίνδυνη. Σε μία σημείωση εφήσθησε την προσοχή αφού τα «υποσυνείδητα περιεχόμενά της μπορεί να εξουδετερώσουν τον Συνειδητό Νου και να κυριαρχήσουν της προσωπικότητας.To γεγονός πως ο Jung αποκάλυψε την ύπαρξη υποσυνείδητου περιεχόμενου που αντιμαχόταν το εγώ του εμφανίζει αρκετούς λόγους για κάτι τέτοιο. Οι αδύνατοι εαυτοί μπορεί να «σπάσουν» εξασκώντας την Ενεργη Φαντασια και ίσως κάτι τέτοιο να είχε πάθει και ο ίδιος χωρίς να μπορέσει ποτέ να το αποκαλύψει στους συναδέλφους του. Κρατούσε κάτι τέτοιο κρυφό, μαζί με τις προσωπικές απόψεις για τα πνεύματα και τον τομέα του παραφυσικού,καθώς αυτές οι απόψεις θα μπορούσαν να τον βλάψουν ως Επιστημονική Οντότητα.
Τι είναι λοιπόν η Ενεργη Φαντασια; Στην πρακτική της εξάσκηση είναι ακριβώς αυτό που έκανε ο Jung με τα οράματα και τις συζητήσεις με τις εσωτερικές φιγούρες όπως το Ka. Εισερχόμενοι στην προσωπική φαντασία και μιλώντας με τον εαυτό ή τουλάχιστον ένα μέρος του που συνήθως είναι ασυνείδητο – κάνοντας ερωτήσεις αποκτούμε γνώση που δεν γνωρίζαμε. Στην ουσία είναι κάτι με το οποίο επικοινωνούμε ήδη, αλλά με έναν ρηχό τρόπο όταν ρωτάμε ενδόμυχα τον εαυτό μας τι σκέφτεται σε σχέση με μία κατάσταση.
Στην ουσία είναι μια μέθοδος εισόδου σε ένα διάλογο με το υποσυνείδητο το οποίο ενεργοποιεί την υπερβατική λειτουργία, μία σημαντική εναλλαγή συνειδητότητας που επιφέρει την ένωση του συνειδητού και ασυνείδητου Νου. Μερικά από τα αποτελέσματα μίας τέτοιας πρακτικής εξάσκησης είναι η αναπάντεχη διορατικότητα και η ανανέωση του εσώτερου εαυτού και της διαδικασίας της σύναψης σκέψεων. Επιφέρει την παράλληλη ενεργοποίηση του συνειδητού και ασυνείδητου νου που εργάζονται ταυτοχρονα. Στο μεταξύ παράγει ένα πιο «καθαρό» και πραγματικό τρίτο στάδιο μέσα στο οποίο το άτομο αναγνωρίζει πως είναι η συνειδητκότητα και διαπιστώνει πως η συνηθισμένη κατάσταση στην οποία βρισκόταν ήταν απλά μία θολή διαδρομή προς την αλήθεια.
Η υπερβατική λειτουργία είχε βοηθήσει τον ίδιο τον Jung όταν χρειάστηκε να διαλέξει ανάμεσα στην επιστήμη ή τις κλασικές σπουδές. Η Διαδικασία λειτούργησε μέσα από το όνειρο και παρήγαγε το σύμβολο – μαντάλα ενός ακτινόζωου. Αυτή η υπερβατική λειτουργία είναι η εσωτερική διαδικασία εξέλιξης του εαυτού, ψυχολογικά και πνευματικά και υπερβαίνει το σύνορο μεταξύ του ασυνείδητου και του Συνειδητού νου.
Όπως αναφέρει και το όνομα της ιδέας, η Ενεργη Φαντασια είναι ένας τρόπος ερεθισμού του ασυνείδητου που το αποτρέπει από το να βρίσκεται στην αφάνεια και είναι ένας τρόπος σύνδεσης μαζί του, ρωτώντας το και αλληλεπιδρώντας μαζί του σε καθημερινό πλαίσιο. Αν και ο Jung αναφέρει αρκετούς τρόπους εξάσκησης της Ενεργής Φαντασίας όπως η ζωγραφική, η Γλυπτική ή ακόμη και ο χορός, η βασική προσέγγιση είναι να επιτρέψουμε στην φαντασία να κάνει την εμφάνισή της όπως ακριβώς έκανε και ο Jung. Αλλά αντί για αυτή την «ελεύθερη σύνδεση» που επιτρέπει μονάχα στα συμπλέγματα να αναλάβουν δράση, θα πρέπει το άτομο να πιαστεί από ένα σημείο της φαντασίας και να κρατηθεί πάνω του. Με την πρακτική εξάσκηση μπορεί το άτομο να ακολουθήσει την φανταστική υλοποίηση καθώς αυτή αναπτύσσεται, και μπορεί να της μιλήσει, κάτι που σημαίνει πως και αυτή η υλοποίηση μπορεί να αλληλεπιδράσει με το άτομο.
Όπως εξήγησε ο Jung: “ Το σημείο εκκίνησης είναι όταν το άτομο ξεκινά με μία εικόνα..την επεξεργάζεται και παρατηρεί προσεκτικά τον τρόπο με τον οποίο αυτή η εικόνα μεταλλάσεται και ξεδιπλώνεται. Δεν χρειάζεται το άτομο να την μετατρέψει σε κάτι άλλο, παρά απλά να παρατηρήσει τις αυθόρμητες αλλαγές που διαπιστώνει. Κάθε νοητή εικόνα που επεξεργάζεται με αυτό τον τρόπο αργά η γρήγορα θα αλλάξει με μία αυθόρμητη σύνδεση που θα μεταλλάξει ελαφρά την δομή της. Το άτομο Θα πρέπει να αποφύγει προσεκτικά την εναλλαγή θέματος και να κρατηθεί από την εικόνα που έχει επιλέξει περιμένοντας ώσπου να αλλάξει τον εαυτό της. Όλες αυτές οι αλλαγές αντικατοπτρίζουν τον εαυτό, τον εσωτερικό εαυτό που συνεχώς αναπλάθεται και αναδιαμορφώνεται..
Ίσως να ακούγεται εύκολο ως διαδικασία όμως δεν είναι καθόλου. Το κριτικό εγώ επιθυμεί να απορρίψει την φαντασία για μία σειρά απο λόγους – «είναι χαζή, παράλογη», όμως πρέπει κατα την διάρκεια της διαδικασίας η Ενεργη Φαντασια να αντέξει την κριτική του Λογικού νου και να επιτρέψει την υλική έκφρασή της. Κάθε άνθρωπος που εξασκείται καθημερινά με κάτι δημιουργικό ειδικότερα αν η φύση της εργασίας του είναι τέτοια, αντιμετωπ΄ζιει αυτό το πρόβλημα και τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η Ενεργη Φαντασια είναι παρόμοια με την συγγραφή, την ζωγραφική κ.ο.κ! Ολόκληρος ο Δημιουργικός τομέας εμπεριέχει μία αλληλεπίδραση μεταξύ της έμπνευσης (Υποσυνείδητο) και της εκτέλεσης (Συνειδητό). Η Διαφορά για τον Jung είναι πως η αισθητική ποιότητα του αποτελέσματος δεν έχει σχεδόν καμία σημασία, παρά μονάχα η κατανόησή του.
Η Ενεργη Φαντασια είναι με πολλούς τρόπους παρόμοια με την Υπναγωγία, και όπως ίσως γνωρίζουμε ο Jung ήταν ένας εξαιρετικός Υπναγωγός. Οι ιδέες του για την Ενεργη Φαντασια και την υπερβατική λειτουργία ήταν πρωτοποριακές σε σχέση με την αποκάλυψη του εσώτερου εαυτού και της σύνδεσης του υποσυνείδητου νου με το συνειδητό άλλο μισό του. Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να εξασκηθεί με αυτή την φαντασία, οι περισότεροι δεν το κάνουν καθώς αντιμετωπίζουν την ψυχική αγωνία. Παραδόξως αυτή η αγωνία αποφέρει την καλύτερη ευκαιρία για να εξασκηθεί κάποιος με την Ενεργη Φαντασια. Αν καποιος έχει κακη διάθεση και επικεντρωθεί πάνω της,την αποκρυσταλλώνει σε ένα σύμβολο ή μία φανταστική εικόνα, ή κάποια άλλη αναπαράσταση επιτυγχάνοντας την αποσαφηνιση της ενέργειας. Το Ασυνείδητο αναζητά το συνειδητό και η πρακτική αυτή αποκαλύπτει πως όσο αυτή η εικόνα βρίσκεται εκεί η αίσθηση της καταπίεσης εξαφανίζεται… Αυτή η αναγνώριση των σκοτεινών ιδεών που βρίσκονται εντυπωμένες μέσα μας μπορούν με αυτό τον τρόπο να αναγνωριστούν, να μετατραπούν σε υλική απεικόνιση και να απομακρυνθούν από τον Εσώτερο εαυτό μας που λίγο πιο ανάλαφρος θα συνεχίσει την αναζήτηση προς την εσωτερική αλήθεια του…
