Η Άρτεμις Βελούδου συζητά με τον Συγγραφέα Κωνσταντίνο Κέλλη για το νέο του Βιβλίο “Σκιά στο σπίτι”
Μετά τον πρόωρο θάνατο της αγαπημένης του Ναταλίας, ο Τάσος Βαρθαλίτης προσπαθεί μαζί με τα δυο του παιδιά να μαζέψει τα κομμάτια της διαλυμένης οικογένειάς του και να ξαναφτιάξει τη ζωή τους.Θέλοντας να πραγματοποιήσει την επιθυμία της νεκρής πια συζύγου του, αποφασίζει να αγοράσει το παλιό αρχοντικό Καρατζά δίπλα στη λίμνη Βόλβη, το μέρος όπου μια νύχτα δεκαέξι χρόνια πριν της είχε κάνει πρόταση γάμου.
«Όλα τα παλιά σπίτια κουβαλούν αναμνήσεις. Τελευταίες ανάσες. Παίζουν κρυφτό ανάμεσα στους ζωντανούς».
Μια σκιά όμως παραμονεύει στο αρχοντικό, μια οργισμένη ύπαρξη που ο θάνατος και τα χρόνια δεν κατάφεραν να σιγάσουν το μοιρολόι της. Μια σκιά που αποκαλεί το σπίτι τους σπίτι της.Καθώς τα σημάδια ανείπωτων πράξεων του παρελθόντος αρχίζουν να εμφανίζονται γύρω τους, η ανάγκη του Τάσου και των παιδιών του να ξαναβρούν όσα έχασαν δεν τους αφήνει να δουν την πραγματικότητα.
Και αυτό βάζει το παρόν αλλά και το μέλλον τους σε θανάσιμο κίνδυνο.
Λίγα λόγια για το νέο Μυθιστόρημα του Κ.Κέλλη “Η Σκιά στο Σπίτι”
Όσον αφορά την κεντρική ιδέα του νέου μυθιστορήματος του Κωνσταντίνου Κέλλη, Σκιά στο Σπίτι, συζητάμε για μια συνθήκη (σπίτι στοιχειωμένο από ένα κακόβουλο πνεύμα) κατά πολλούς «μη πρωτότυπη». Από την περίληψη κιόλας ο συγγραφέας μας αποκαλύπτει τα χαρτιά της ιστορίας, κάτι που πρέπει να μας υποψιάσει, καθώς γίνεται εμφανές ότι η μοναδικότητα της δεν στηρίζεται στον παράγοντα της έκπληξης. Μαζί με αυτό όμως, για μια ακόμα φορά τίθεται το ερώτημα «Εφόσον δεν υπάρχει παρθενογένεση, ποιο είναι το στοιχείο αυτό που κάνει ένα βιβλίο βασισμένο σε μια χιλιοειπωμένη ιδέα να καθηλώνει τον αναγνώστη;»
Την απάντηση δεν καλείται να τη δώσει κάποιος άνθρωπος, μα το ίδιο το κείμενο: η τέχνη/τεχνική του λόγου και η πρωτοτυπία της αναγνωστικής εμπειρίας που προσφέρει το βιβλίο. Και σε αυτό το σημείο, φτάνουμε στη δυναμική της «Σκιάς».
Στους λάτρεις του ελληνικού Τρόμου, το όνομα του συγγραφέα έχει καθιερωθεί. Για τους αμύητους, ο λόγος του Κ. Κέλλη είναι ορθός και μεστός, χαρακτηρίζεται από αμεσότητα όπου η ιστορία απαιτεί ρεαλιστική απόδοση, και από λυρισμό όπου υπάρχει το περιθώριο να προκύψει ένα αμιγώς λογοτεχνικό αποτέλεσμα. Ο συγγραφέας έχει το υπόβαθρο αλλά και τη διορατικότητα να ελίσσεται, αναλόγως τον στόχο, ενώ οι ευρηματικές παρομοιώσεις που χρησιμοποιεί ενισχύουν την αναγνωστική απόλαυση. Αν μπορούμε όμως να απομονώσουμε τα βασικά στοιχεία που κάνουν τα κείμενα του Κ.Κέλλη τόσο δυνατά, ανεξαρτήτως θέματος, αυτά είναι οι παραστατικές, ισχυρές εικόνες και οι χαρακτήρες που δημιουργεί. Άπαξ και γνωρίσει κανείς, από τις πρώτες κιόλας σελίδες, τον κόσμο που απαρτίζεται από τα δύο αυτά στοιχεία, η συνέχεια είναι μονόδορομος: ο κόσμος αυτός τον κρατά δέσμιο.
Πίσω στη Σκιά στο Σπίτι, η ιστορία ξεκινάει με μια πολύ δυνατή εισαγωγή που καθηλώνει, καθιερώνει το ενδιαφέρον για τη συνέχεια και στήνει με δυναμικό τρόπο την ατμόσφαιρα και το γενικό αίσθημα του βιβλίου. Οι χαρακτήρες είναι ορθά ψυχογραφημένοι και άρτια τοποθετημένοι, ο καθένας με τη δική του ιστορία, καθ’ όλα αληθινοί άνθρωποι που καλούνται να αντιμετωπίσουν μια μεταφυσική συνθήκη. Η μαγεία του μεταφυσικού τρόμου άλλωστε, έγκειται ακριβώς σε αυτήν την υπέροχη αντίθεση που προκύπτει από τη αντιπαράθεση ρεαλισμού-παραφυσικού. Ο Κ. Κέλλης έχει αποδείξει χρόνια τώρα πως μπορεί να δουλέψει αυτήν τη συμφωνία, και στο νέο του μυθιστόρημα η δεξιοτεχνία του είναι περισσότερο εμφανής από ποτέ. Κατά την ανάγνωση δημιουργείται ένα φοβικό κλίμα, το οποίο παραμένει ακέραιο μέσα από περιπέτειες αλλά και καθημερινές στιγμές, έως ότου οδηγηθεί η εξέλιξη της πλοκής στην αποκάλυψη, το κρεσέντο, τη λύτρωση. Η σωστή εφαρμογή του τρόμου είναι μια περίπλοκη υπόθεση, αλλά μέσα από την ανάπτυξη της ιδέας στο εν λόγω βιβλίο φαίνεται να βγαίνει αβίαστα, φυσικά, με κάθε εικόνα, γεγονός, πάθημα χαρακτήρα.
Η Σκιά στο Σπίτι είναι ένα απόλυτα συγκροτημένο μυθιστόρημα, με ισορροπία ανάμεσα στο αφηγηματικό και διαλογικό μέρος, με αγωνία, μυστήριο και ανατροπές που βασίζονται στις αποφάσεις των χαρακτήρων, αποδεικνύοντας περίτρανα πως μια διαδεδομένη ιδέα μπορεί να ειπωθεί διαφορετικά, συναρπαστικά. Φτάνοντας στην κορύφωση, πρέπει να αναφερθεί πως η αυθεντική μυθοπλασία του συγγραφέα αγγίζει την ευρηματικότητα και την ποιότητα θρύλων δημοτικής προέλευσης.
Το μυθιστόρημα αυτό είναι συγκλονιστικό, σε ελκύει με έναν σκοτεινό, μυστηριακό τρόπο. Εισχωρεί στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής, τόσο μέσα από δρόμους κακούς, όσο και καλούς. Γιατί στην τελική, τι είναι άλλωστε το μεταφυσικό αν όχι η επίπτωση των επιλογών των ανθρώπων, που μετά θάνατον καταφέρνει να αποτυπώνεται εκεί που δεν θα έπρεπε (ή εκεί που ελπίζουμε)∙ ανάμεσα σ’ εκείνους που ζουν ακόμη με τον φόβο ή και τον πόνο της απώλειας.
Ο Κ. Κέλλης μιλά στην Άρτεμις Βελούδου για την “Σκιά στο Σπίτι”
Α.Β: Στο νέο σας μυθιστόρημα «Η Σκιά στο Σπίτι» η μυθοπλασία εμπεριέχει έναν σχεδόν λαογραφικό θρύλο. Υπήρξε κάποια πηγή από την οποία προέκυψε ή πρόκειται για αυθεντική έμπνευση; Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν η σύσταση της και σε ποια πεδία κινήθηκε η έρευνα σας για τη συνέπεια της;
Κ.Κ: Νομίζω ότι είναι και τα δυο, δηλαδή μια αυθεντική ιδέα η οποία βασίζεται στην ελληνική λαογραφία. Μια ιστορία που θα μπορούσε να ανήκει κάλλιστα σε κάποια επαρχιακή κοινότητα του ελλαδικού χώρου, αλλά δεν την είχα διαβάσει πουθενά. Από τη στιγμή που συνειδητοποίησα τα θέλω του ανταγωνιστή χαρακτήρα της ιστορίας, ήταν πολύ εύκολο να χτιστεί ο θρύλος και οι απαρχές του. Ο τίτλος του βιβλίου όσο γραφόταν ήταν «Μοιρολόι» και υπάρχει ένα ελληνικό βίντεο στο youTube όπου γυναίκες μοιρολογούν έναν νεκρό παππού γύρω από το ανοιχτό του φέρετρο, το οποίο μου παγώνει το αίμα όποτε το βλέπω. Έχοντας ζήσει στην Ξάνθη και μεγαλωμένος από γιαγιάδες, έχω ακούσει ιστορίες από την επαρχία μας που δεν έχω διαβάσει σε κανέναν ξένο συγγραφέα τρόμου.
Α.Β: Ο Τρόμος είναι πολυδιάστατος όσον αφορά τα ερεθίσματά του. Εσείς ελίσσεστε ανάμεσα σ’ αυτά στη συλλογή διηγημάτων «Το Φως Μέσα Μου», αλλά στα μυθιστορήματά σας -τόσο στη «Νεκρή Γραμμή» όσο και στη νέα κυκλοφορία- ασχολείστε με τον μεταφυσικό τρόμο. Ποια πιστεύετε πως είναι η δυναμική του Επέκεινα, η οποία σας ωθεί σε αυτήν την, ας πούμε, προτίμηση;
Κ.Κ: Επειδή γράφω μεταφυσικό τρόμο, το σημαντικότερο είναι η συνέπεια αυτών που συμβαίνουν. Θέλω ο αναγνώστης να μη διστάζει στιγμή για αυτό που διαβάζει, κι αυτό θα συμβεί μόνο εφόσον λείπει αυτή η εσωτερική συνέπεια. Δηλαδή αν αλλάξω τους κανόνες που έθεσα κατά τη διάρκεια της γραφής μόνο και μόνο επειδή βολεύει την πλοκή. Οπότε, εφόσον το αποτέλεσμα επιβραβεύτηκε από τους αναγνώστες στη Νεκρή Γραμμή, έριξα ιδιαίτερο βάρος στη δημιουργία των κανόνων του υπερφυσικού και σε αυτό το βιβλίο. Σε σημείο να μη χρειάζεται καν να γράψω αργότερα γιατί συνέβη κάτι, αφού έχει ήδη δικαιολογηθεί από τους κανόνες νωρίτερα και ο αναγνώστης το καταλαβαίνει. Εφόσον λοιπόν οι βάσεις τοποθετηθούν σωστά, και μέσα από την ιστορία ο αναγνώστης τις αποδεχθεί, οι κατευθύνσεις που μπορείς να τραβήξεις μέσα από το μεταφυσικό στοιχείο είναι κυριολεκτικά άπειρες, και προσωπικά μου αρέσει να διαβάζω βιβλία για τα οποία δεν έχω ιδέα που θα με ταξιδέψει ο συγγραφέας. Αυτό το άγνωστο είναι η δύναμη του μεταφυσικού, και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο θέλω να γράφω.
Α.Β: Έχοντας σπουδάσει Δημιουργική Γραφή και ως επαγγελματίας συγγραφέας, πώς αντιλαμβάνεστε την άποψη πως η συγγραφή είναι μια πνευματική διαδικασία;
Κ.Κ: Έχω κάτι παραπλήσιο που αναφέρω όποτε έχω μαθητές δημιουργικής γραφής μπροστά μου, άρα σας το μεταφράζω σχεδόν αυτούσιο: Η συγγραφή είναι φυσικά πνευματική διαδικασία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αρκεί αυτό. Σύμφωνοι: το μυαλό του συγγραφέα καλύπτει τα κενά της καθημερινότητας με σκέψεις, χαρακτήρες, εικόνες, πλοκές και λοιπά. Ποτέ δεν βαριέσαι μόνος σου, αυτό είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Όμως, η συγγραφή δεν είναι ένα πράγμα, αλλά τρία (σημείωση: παραπάνω είναι προφανώς, αλλά το βάρος οφείλει να πέφτει σε τρία): Γράψιμο, διορθώσεις και ανάγνωση. Αν δεν διαβάζεις και απλά γράφεις, όσο ταλέντο κι αν έχεις, θα δουλεύεις για πάντα με τα ψέματα. Αν δεν δεις τι έχει γραφτεί, τι γράφεται, ποτέ δεν θα απογειωθεί η γραφή σου. Έχεις κυριολεκτικά εκατομμύρια φωνές που το έχουν κάνει πριν από σένα, το πιθανότερο και καλύτερα από εσένα, σου χαρίζουν τα φώτα τους ανοιχτά στις σελίδες των βιβλίων τους, σου δείχνουν το πώς να το κάνεις και το πώς να μην το κάνεις.
“Καθε τί μεταφυσικό στη λογοτεχνία είναι ένα σύμβολο μιας πολύ πιο τρομαχτικής πραγματικότητας”
Το ίδιο και με τις διορθώσεις. Έχω ακούσει συγγραφείς να λένε πως αποφεύγουν τις διορθώσεις, θέλουν το κείμενό τους ωμό, είναι έτσι πιο αληθινό. Εγώ βλέπω πως αν δεν διορθώνεις, αν δεν ψάχνεις πώς αυτό που δημιούργησες θα γίνει καλύτερο, αν δεν το στύψεις μέχρι να βγάλει στόμα και να ζητήσει έλεος, τρέφεις μόνο τον δικό σου εγωισμό. Βάζεις το ταμπελάκι «συγγραφέας» στο πέτο και απλά ακούς κενά εφήμερα μπράβο. Και φαίνεται στο αποτέλεσμα. Κάνε ό,τι γουστάρεις με τον δικό σου χρόνο, αλλά σεβάσου εκείνον των αναγνωστών σου και πρόσφερέ τους ό,τι καλύτερο έχεις να τους δώσεις. Αν το γράψιμο είναι μια φορά επίπονη διαδικασία, η ανάγνωση και οι διορθώσεις είναι δέκα φορές. Αλλά είναι χρέος του συγγραφέα να το κάνει. Το χρωστάμε στους αναγνώστες.
Α.Β: Υπάρχουν σκηνές στα βιβλία σας τις οποίες «κόβετε» στην επιμέλεια;
Κ.Κ: Ναι, και συνήθως τις κρατάω κάβα σε κάποιο ανεξάρτητο αρχείο. Κάποιες εικόνες ή φράσεις πχ που βρίσκω στις διορθώσεις ότι δεν λειτουργούν στην ατμόσφαιρα της σκηνής και ήταν εκεί μόνο και μόνο επειδή άρεσαν σ’ εμένα την ώρα που τις έγραφα, μπαίνουν στο ψυγείο για να χρησιμοποιηθούν σε κάτι άλλο. Έχω πάντως σβησμένες σκηνές από τα μυθιστορήματα ως τώρα, που σκέφτομαι μήπως στο μέλλον τις ανεβάσω στην προσωπική μου ιστοσελίδα.
Α.Β: Κρύβετε στα βιβλία σας μυστικά τα οποία μόνο ελάχιστοι αναγνώστες θα καταφέρουν να ανακαλύψουν;
Κ.Κ: Συμβαίνει κάτι που προσωπικά βρίσκω συναρπαστικό με τα δυο μυθιστορήματά μου και το επόμενο που γράφω τώρα. Είχα επίγνωση και των τριών πριν ακόμη κυκλοφορήσει το πρώτο. Είχα τον χρόνο λοιπόν να τα κάνω απολύτως αυτοτελή, ώστε να έχει τη δυνατότητα να τα διαβάσει κανείς με όποια σειρά θέλει και να μη χρειάζεται να τα διαβάσει όλα, για να τα ευχαριστηθεί πλήρως. Συγχρόνως έχω κρύψει Easter eggs σε όλα, ώστε να ενώνονται μεταξύ τους σε μια άτυπη τριλογία, την «τριλογία της Απώλειας», όπως την έχω ονομάσει ο ίδιος. Αποφεύγοντας τα spoilers, μπορώ να δώσω μια μόνο εικόνα που υπάρχει και στα δυο πρώτα μυθιστορήματα, η εικόνα ενός τραίνου που πηγαίνει… κάπου. Ελπίζω σε ένα-δυο χρόνια, να επιστρέψουμε σ’ αυτή τη συνέντευξη, για να το συζητήσουμε περαιτέρω.
Α.Β: Ως αναγνώστης και δημιουργός του είδους, γιατί πιστεύετε πως μας ελκύει το σκοτάδι και γενικά, το εναλλακτικό;
Κ.Κ: Νομίζω ότι είναι ο τρόπος άμυνάς μας για να αντιμετωπίσουμε το αληθινό σκοτάδι που ζούμε καθημερινά. Θα ξεκινήσω με μια διάσημη φράση του G.K. Chesterton περί παραμυθιών: «Τα παραμύθια δεν διδάσκουν στα παιδιά πως υπάρχουν δράκοι. Τα παιδιά ΞΕΡΟΥΝ από μόνα τους ότι υπάρχουν δράκοι. Τα παραμύθια διδάσκουν στα παιδιά πως οι δράκοι μπορούν να νικηθούν». Η σκοτεινή λογοτεχνία μάς δίνει μια πιο ενήλικη άποψη του παραπάνω. Καθετί μεταφυσικό στη λογοτεχνία είναι απλά ένα σύμβολο μιας πιο μουντής, αλλά και πολύ πιο τρομαχτικής συγχρόνως πραγματικότητας. Ξέρουμε ότι υπάρχουν τέρατα, ό,τι όνομα κι αν έχουν στην καθημερινότητά μας. Ανεργία; Απώλεια κάποιου αγαπημένου; Μετανάστευση; Χρέη; Και ακόμη, ξέρουμε πως δεν θα τα κατανικάμε πάντοτε, αλλά το σημαντικό είναι να τα αντιμετωπίζουμε. Να τα διαχειριστούμε και να μην τα παρατήσουμε. Τη χρειαζόμαστε αυτή τη λογοτεχνία. Μας κάνει δυνατότερους, μας δείχνει πως κι άλλοι έχουν την ίδια εμπειρία με μας. Δεν είμαστε μόνοι.
Λίγα Λόγια για τον Συγγραφέα
Ο Κωνσταντίνος Κέλλης γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1985 και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη. Συνέχισε τις σπουδές του στο Εδιμβούργο, όπου έκανε μεταπτυχιακό στη Δημιουργική Γραφή. Η αγάπη του για τη λογοτεχνία του φανταστικού τον οδήγησε στη συγγραφή ιστοριών τρόμου, μυστηρίου και φαντασίας. Από το 2008 κι έπειτα η δουλειά του διακρίνεται συνεχώς σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, ενώ πολλά διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ζει και εργάζεται στη Σουηδία ως καθηγητής αγγλικών. Η Σκιά στο Σπίτι είναι το τρίτο του βιβλίο.
Άλλα βιβλία του συγγραφέα:
Το Φως Μέσα Μου: δεκατρείς σκοτεινές ιστορίες (διηγήματα, Momentum, 2013)
Νεκρή γραμμή (μυθιστόρημα, Κλειδάριθμος, 2014 – Best Seller)
