Αν σου έλεγαν πως θα είχες την δυνατότητα να μην πεθάνεις ποτέ. Να παραμένεις εδώ, για πάντα ζωντανός μέχρι το τέλος της αιωνιότητας. Θα το επέλεγες; Θεωρείς πως θα άξιζε να ζήσουμε για πάντα; Ελάτε να κάνουμε ένα παράξενο ταξίδι, εκεί όπου οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν ποτέ, ζουν παντοτινά και μεταφέρονται σε παράλληλους κόσμους και άλλες πραγματικότητες που μοιάζουν πολύ με την δική μας. Είναι λοιπόν η Κβαντική Αθανασία μία αληθινή κατάσταση μέσα από την οποία οι άνθρωποι θα ζουν για πάντα, ή είναι μία ακόμα αμφιλεγόμενη θεωρία;
Είχατε ποτέ κάποιο ανεξήγητο ή δύσκολο ατύχημα, η σφοδρότητα του οποίου ήταν τέτοια που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα σας αφαιρούσε τη ζωή αλλά γλιτώσατε λόγω μίας τυχερής σύμπτωσης; Υπήρξατε ποτέ βαριά άρρωστοι που με δυσκολία επιβιώσατε; Μετά από αυτό, θυμάστε τα γεγονότα κάπως διαφορετικά από εκείνους που βρίσκονται γύρω σας;
Πολλοί θρησκευόμενοι θα ερμήνευαν ένα τέτοιο γεγονός ως θαύμα, όμως αυτό το άρθρο δεν προσεγγίζει αυτές τις περιπτώσεις αλλά και την αθανασία γενικότερα από μία θρησκευτική σκοπιά, αφού έτσι και αλλιώς η πιθανότητα ενός θαύματος είναι εξίσου εκτός φυσικής πραγματικότητας με το θέμα που θα συζητήσουμε σήμερα. Αυτό είναι η Κβαντική Αθανασία. Μία θεωρία που ίσως εξηγεί αυτά τα περιστατικά ως εξής:
Με την πιθανότητα οι άνθρωποι να βιώνουν τον θάνατο σε ένα άλλο timeline, όμως η συνειδητότητα συνεχίζει να υπάρχει σε μία παράλληλη πραγματικότητα, από τις άπειρες παράλληλες πραγματικότητες που μάλλον υπάρχουν εκεί έξω. Η κβαντική αθανασία είναι μία έννοια που αναδύει όμως πολλά και ενδιαφέροντα φιλοσοφικά ερωτήματα.
κβαντική αθανασία: Η ερμηνεία της Κοπεγχάγης & η ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων
Η κβαντική αθανασία ξεκίνησε ως πείραμα σκέψης στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και αργότερα διατυπώθηκε ολοκληρωμένη από τον Φυσικό και Κοσμολόγο Max Tegmark. Εκείνος ήταν που υπέθεσε πως πεθαίνουμε άπειρες φορές στην ζωή μας. και κάθε φορά η συνειδητότητά μας μεταφέρεται, γλιστρά, πηδά ή μετατοπίζεται σε μία άλλη πραγματικότητα, αρκετά παρόμοια με εκείνη στην οποία χάσαμε την ζωή μας. Η θεωρία αυτή επισημαίνει πως τελικά οι άνθρωποι βιώνουν τον θάνατο αλλά παραμένουν ζωντανοί σε άλλες πραγματικότητες και παράλληλους κόσμους.
Οι θεωρητικοί Φυσικοί Niels Bohr & Werner Heisenberg, που ήταν και επικεφαλής των πυρηνικών ερευνών της ναζιστικής Γερμανίας, σχημάτισαν την ερμηνεία της Κοπεγχάγης τον στα μέσα του 20ου αιώνα. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία τα Φωτόνια και άλλα σωματίδια μπορούν να υπάρχουν ταυτόχρονα σε διαφορετικές καταστάσεις. Όταν προσπαθούμε να τα παρατηρήσουμε και να πραγματοποιήσουμε μετρήσεις, τότε τα επηρεάζουμε. Τότε βρίσκονται σε κατάσταση παρατήρησης, και όλες οι άλλες καταστάσεις στις οποίες βρίσκονταν εξαφανίζονται και δεν εμφανίζονται ποτέ ξανά.
Για να απλουστεύσουμε την ερμηνεία της Κοπεγχάγης θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα μιας γάτας που εισχωρεί σε ένα δωμάτιο. Μέχρι να κοιτάξει κάποιος την γάτα, αυτή θα μπορούσε να είναι ξαπλωμένη, να στέκεται όρθια ή να κάθεται. Όταν όμως την κοιτάξουμε η γάτα θα βρίσκεται σε μία συγκεκριμένη στάση: πχ θα κάθεται. Αυτή η στάση θα γίνει αυτόματα πραγματικότητα και όλες οι άλλες πιθανότητες θα εξαφανιστούν για πάντα.
Παρ’όλα αυτά το 1957 ο Αμερικανός Φυσικός Hugh Everett μίλησε για πρώτη φορά για την ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων ως μία εναλλακτική εξήγηση για την πιθανότητα ύπαρξης της κβαντικής αθανασίας. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, όταν ένας άνθρωπος παρατηρεί ένα φωτόνιο, τότε ο κόσμος διαχωρίζεται στα δύο εκείνη την συγκεκριμένη στιγμή. Στον ένα κόσμο το φωτόνιο κινείται σε ευθεία γραμμή, στον άλλο κινείται κυματοειδώς. Έτσι βρισκόμαστε στον εκάστοτε κόσμο τυχαία και χωρίς καμία αρχή ή κανόνα.
Φανταστείτε λοιπόν πως πηγαίνετε σε ένα κατάστημα. Πριν πάτε ο κόσμος σας βρίσκεται σε δύο καταστάσεις. Είτε θα πάτε για ψώνια, είτε όχι. Την στιγμή όμως που αποφασίζετε να βγείτε από το σπίτι τότε η πραγματικότητα και ο κόσμος διαχωρίζεται στα δύο. Όταν επισκεφθείτε το κατάστημα, θα μπορούσατε είτε να αγοράσετε κάτι, ή όχι. Όλες λοιπόν οι πιθανές εκβάσεις στην μέρα ενός ανθρώπου διαχωρίζουν τους κόσμους και τις πραγματικότητες ακόμα περισσότερο. Άρα σύμφωνα με αυτή την θεωρία ίσως υπάρχουν άπειροι κόσμοι και πραγματικότητες στο σύμπαν.
Πως προέκυψε η κβαντική αθανασία
Η κβαντική αθανασία βασίζεται στην παραπάνω έννοια της ερμηνείας των πολλαπλών κόσμων ή πραγματικοτήτων της Κβαντικής Μηχανικής που υποθέτει πως κάθε πιθανή κατάληξη μίας κβαντικής μέτρησης ή παρατήρησης συμβαίνει σε ένα ξεχωριστό παράληλλο σύμπαν. Σε αντίθεση με την ιδέα του σύμπαντος, η ιδέα του πολυσύμπαντος ή multiverse υποθέτει πως υπάρχει ένας άπειρος αριθμός από παράλληλα σύμπαντα και πραγματικότητες οι οποίες συνυπάρχουν σε διαφορετικά χωροχρονικά σημεία.
Οτιδήποτε συμβαίνει σε ένα σύμπαν μπορεί να επηρεάσει τα άπειρα άλλα σύμπαντα, άρα αυτό συμβαίνει και με τον θάνατο. Για αυτό αν η κβαντική αθανασία είναι πραγματική, όταν πεθαίνουμε σε μία πραγματικότητα, τότε απλά “μεταφερόμαστε” στην επόμενη και συνεχίζουμε να ζούμε αντι να πεθάνουμε ολοκληρωτικά.
Το 1997 ο αναγνωρισμένος Φυσικός του MIT Max Tegmark δημοσίευσε μία επαναστατική μελέτη που πρότεινε ένα πείραμα για να δοκιμαστεί η εγκυρότητα της ερμηνείας των πολλαπλών κόσμων και του Multiverse. Ο Tegmark υποστήριξε πως αν η κβαντική αθανασία είναι αληθινή, τότε θα ήταν σε θέση να επιβιώσει από ένα μοιραίο ατύχημα.
Η Γάτα του Σρέντινγκερ και το πείραμα της κβαντικής αυτοχειρίας
Η γάτα του Σρέντιγκερ είναι ένα πείραμα σκέψης και ίσως το διασημότερο πείραμα που σχετίζεται με την κβαντική αθανασία.Το πείραμα περιλαμβάνει μία υποθετική γάτα που τοποθετείται μέσα σε ένα κλειστό κουτί με μία ραδιενεργή ουσία, έναν μετρητή Γκάιγκερ και ένα φιαλίδιο με δηλητήριο. Μόλις εντοπιστεί η ουσία από τον μετρητή Γκάιγκερ, έχει 50% πιθανότητες να φθαρεί σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Αν φθαρεί η ραδιενεργή ουσία, ο μετρητής απελευθερώνει το δηλητήριο μέσα στο φιαλίδιο, σκοτώνοντας τελικά την γάτα που βρίσκεται μέσα στο κουτί. Αν η ραδιενεργή ουσία δεν φθαρεί, τότε το δηλητήριο δεν απελευθερώνεται και η γάτα επιβιώνει.
Όμως μέχρι να ανοίξει κάποιος το κουτί, η γάτα είναι και ζωντανή και νεκρή ταυτόχρονα. Στην συνέχεια έχουμε το πείραμα της αποκαλούμενης “κβαντικής αυτοχειρίας” που είναι μία παραλλαγή του πειράματος της γάτας του Σρέντιγκερ.
Στην κβαντική αυτοχειρία ένα άτομο κάθεται μπροστά από ένα μηχάνημα που μετρά τον στροβιλισμό ενός κβαντικού σωματιδίου. Το μηχάνημα είναι προγραμματισμένο να εκπυρσοκροτεί ένα όπλο αν η μέτρηση του σωματιδίου δείξει στροβιλισμό προς τα κάτω και να μην εκπυρσοκροτήσει αν στροβιλίζει προς τα πάνω. Το άτομο επανειλημμένα ενεργοποιεί το μηχάνημα και παρατηρεί το αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με την ερμηνεία της Κοπεγχάγης το άτομο που παρατηρεί υπάρχει σε μία σειρά από καταστάσεις, εννοώντας πως είναι ταυτόχρονα ζωντανό και νεκρό ώσπου να παρατηρήσει το μηχάνημα. Από την άλλη στην ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων η συνειδητότητα του ατόμου θα συνέχιζε να ζει μόνο στο σύμπαν που ο στροβιλισμός του σωματιδίου είναι προς τα επάνω. Έτσι το άτομο νομίζει πως επιβιώνει συνεχώς, έστω και αν χάνει την ζωή του πολλές φορές σε άλλα παράλληλα σύμπαντα.
Τι συμβαίνει τελικά; Υπάρχει η κβαντική αθανασία;
Καταλαβαίνω πως για πολλούς η θεωρία της κβαντικής αθανασίας είναι μία δυσνόητη θεωρία που απαιτεί πολλαπλά επίπεδα σκέψης για να γίνει απολύτως κατανοητή και έστω και έτσι δεν είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή θα επιβεβαιωθεί. Οι υπερασπιστές της κβαντικής αθανασίας θεωρούν όμως πως δεν αντιβαίνει στους γνωστούς φυσικούς μας νόμους, και πιστεύουν πως η ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων είναι η σωστή.
Βέβαια για την ώρα η κβαντική αθανασία παραμένει ένα υποθετικό σενάριο με υποθετικά πειράματα όπως αυτό της κβαντικής αυτοχειρίας, και ακόμα και ο Max Tegmark που συνέταξε το πείραμα δεν θεωρούσε πως η κβαντική αθανασία προέκυψε από το έργο του.
Αντιθέτως υποστήριξε πως σε όλες τις φυσιολογικές συνθήκες η σκέψη των ανθρώπων και η συνειδητότητα αρχίζει να φθίνει λίγο πριν τον θάνατο, και αυτό μπορεί να κρατήσει από μερικά δευτερόλεπτα έως και αρκετά χρόνια. Αυτή η φθορά σύμφωνα με τον Tegmark δεν θα επέτρεπε την αιώνια ύπαρξη των ανθρώπων από το ένα παράλληλο σύμπαν στο άλλο και έτσι δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε για πάντα. Οπότε μπορούμε πραγματικά να γίνουμε αθάνατοι;
Μπορούμε πραγματικά να γίνουμε αθάνατοι;
Η κβαντική αθανασία είναι μία θεωρία που έχει συζητηθεί στους επιστημονικούς κύκλους αλλά εδώ και μερικά χρόνια έχει γίνει δημοφιλής στο ευρύτερο κοινό, κυρίως μέσα από βίντεο στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Youtube ή το Tiktok. Σίγουρα πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα προοπτική, όμως είναι αμφιλεγόμενη και δεν ξέρουμε αν θα μπορέσει ποτέ να μετατραπεί σε αληθινή πιθανότητα.
Ενώ η ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων ίσως εξηγεί επαρκώς την κβαντική αθανασία, δεν είναι η μοναδική ερμηνεία και δεν αποδεικνύει επίσης πως οι άνθρωποι είμαστε ουσιαστικά αθάνατοι. Ακόμα και αν υπήρχε η κβαντική αθανασία, δεν θα υπήρχε εγγύηση πως όλοι θα παραμέναμε ζωντανοί για πάντα.
Βλέπετε αυτή η έννοια υποδεικνύει πως η συνειδητότητά μας εξακολουθεί να επιβιώνει και να υπάρχει σε ένα παράλληπο σύμπαν έστω και αν πεθάνουμε σε αυτό το σύμπαν. Δεν ερμηνεύει ή δεν εξηγεί επίσης την βεβαιότητα της φυσικής φθοράς που έχει το σώμα μας με το πέρασμα των χρόνων και την γήρανση. Άρα ακόμα η κβαντική αθανασία παραμένει μία θεωρητική έννοια, ειδικότερα από την στιγμή που η επιστημονική κοινότητα δεν έχει κατορθώσει ως τώρα να παρέχει εμπειρικές αποδείξεις για να στηρίξει την αυθεντικότητά της.
Κάπως έτσι φαίνεται απίθανο εμείς οι άνθρωποι να γίνουμε αθάνατοι μέσα από την κβαντική αθανασία. Ποιος ξέρει όμως, ίσως στο μέλλον αυτοί οι παράλληλοι κόσμοι να μας αποκαλυφθούν, ξεκλειδώνοντας ακόμα περισσότερα μυστικά που κρύβοντα στα άπειρα σύμπαντα. Ίσως μέσα σε αυτά να είναι και η πιθανότητα να ζούμε ταυτόχρονα σε άπειρους κόσμους, ζώντας για πάντα σε ένα ατέρμονο κύκλο που δεν μας φθείρει ποτέ…
