Εδώ και πολύ καιρό η συζήτηση για την κλιματικη αλλαγη βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Τι συμβαίνει όμως τελικά με την περίφημη κλιματική αλλαγή; Πόσο πιθανό είναι να μας εκδικηθεί ο πλανήτης για όσα του κάνουμε;
Η κλιματικη αλλαγη και η θεωρια της Γαιας
Έχετε ακούσει ποτέ για την Θεωρία της Γαίας; Είναι μία θεωρία που στοιχειοθετήθηκε για πρώτη φορά από τον περιβαλλοντολόγο James Lovelock και ισχυρίζεται πως η Γη είναι ένας υπεροργανισμός που ρυθμίζει τον εαυτό του και για δισεκατομμύρια χρόνια έχει διατηρήσει τις ιδανικές πλανητικές συνθήκες ώστε οτιδήποτε ζωντανό βρίσκεται πάνω της να μπορεί να συνεχίσει να ζει. Έτσι η θεωρία συνεχίζει πως η ανθρωπότητα μέσα από την κακή διαχείριση και εκμετάλλευση του πλανήτη, με τον υπερπληθυσμό και την αποψίλωση των δασών διατάραξε αυτή την ισορροπία και άρα ο πλανήτης ίσως βρει τρόπο για να αντεπιτεθεί.
O περιβαλλοντολόγος Τζέιμς Εφραίμ Λάβλοκ, μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου που είναι μάλιστα 102 ετών, πρόσφατα έκανε μερικές δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον μας. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως ίσως ο πλανήτης εναντιωθεί στην ανθρωπότητα και άρα θα επιχειρήσει να μας αφανίσει. Ο ίδιος πιστεύει πως οι άνθρωποι καταστρέφουν τις συνθήκες διαβίωσης της γης, και ως υπεροργανισμός που αυτο-ρυθμίζεται, θα βρει τον τρόπο να ισορροπήσει θέτοντας τον ανθρώπινο πολιτισμό σε κίνδυνο. Ας δούμε λοιπόν τι αναφέρει χαρακτηριστικά η Θεωρία της Γαίας.
Τι είναι η Θεωρία της Γαίας;
Η θεωρία πήρε το όνομά της από την Θεά Γαία της αρχαίας Ελλάδας, που ήταν μία θεότητα που έβγαλε τον κόσμο από το χάος, ενώ θεωρείται ως αρχή της ζωής, ως η Μεγάλη Μητέρα. Η θεωρία της Γαίας αναπτύχθηκε όπως αναφέραμε και πριν από τον Lovelock ο οποίος είχε εργαστεί μάλιστα και στην Nasa στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ήταν η εποχή κατά την οποία είχε ξεκινήσει η αναζήτηση για ζωή, τουλάχιστον στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Βασισμένος στο γεγονός πως η ατμόσφαιρα της γης είναι πολύ διαφορετική από αυτές που υπάρχουν σε πλανήτες χωρίς ζωή, υποστήριξε πως η γη είναι ένας ζωντανός οργανισμός και πως εμείς είμαστε απλά κομμάτι του.
Προφανώς δεν υπάρχουν αποδείξεις που να επιβεβαιώνουν επιστημονικά την θεωρία της Γαίας. Μερικοί πιστεύουν πως η θεωρία είναι στην καλύτερη περίπτωση μία λογοτεχνική μεταφορά που χρησιμεύει σε μία συζήτηση σχετικά με τους πλανήτες, αλλά δεν είναι πραγματική. Υπάρχουν όμως και αρκετοί επιστήμονες που πιστεύουν σε όσα πρεσβεύει η θεωρία της Γαίας.
Οι υποστηρικτές της θεωρίας αναφέρουν πως υπάρχει η απαιτούμενη αλληλεπίδραση μεταξύ των ζωντανών οργανισμών, και έτσι ο πλανήτης παραμένει βιώσιμος. Για παράδειγμα μία σχετική αύξηση στο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα επιτρέπει την αυξημένη ανάπτυξη φυτών, που με τη σειρά τους μειώνουν τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα. Αυτοί οι μηχανισμοί άμυνας όμως είναι γνωστοί για πολλά χρόνια και δεν αποδεικνύουν την θεωρία της Γαίας.
Η σημασία της θεωρίας βρίσκεται στο γεγονός πως συνέβαλε στην ανάπτυξη μιας συστηματικής προσέγγισης για την μελέτη του πλανήτη μας, σύμφωνα με την οποία, τα κομμάτια που αποτελούν την Γη θεωρούνται ένας μεγάλος οργανισμός και όχι αρκετοί μικρότεροι. Όντως η ανάπτυξη των επιστημών που σχετίζονται με την μελέτη του πλανήτη
εξελίχθηκαν κατανοώντας πως τα διαφορετικά κομμάτια του πλανήτη – όπως για παράδειγμα το έδαφος ή οι ωκεανοί – δεν μπορούν να μελετηθούν χωρίς να συνδέονται με κάποιο τρόπο το ένα με το άλλο. Όλα επηρεάζονται διατηρώντας την ισορροπία.
Κλιματική αλλαγή : ποια είναι η λύση για την επιβίωση της ανθρωπότητας;
Η λύση που προτείνει ο Lovelock είναι η μείωση κατανάλωσης των ορυκτών καυσίμων. Βέβαια για χρόνια οι υποστηρικτές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προσπαθούν να μειώσουν την ρύπανση, όμως υπάρχει και εδώ πρόβλημα. Αν στραφούμε σε ανανεώσιμες πηγές, τότε θα είχαμε τεράστιο ενεργειακό κενό. Όλα αυτά σύμφωνα με τον Lovelock, που θεωρεί πως η λύση είναι η κατασκευή πολλών σταθμών πυρηνικής ενέργειας που θα βοηθήσουν στην διατήρηση των συνθηκών διαβίωσης.
Ανέφερε επίσης πως υπάρχει τρομερό πρόβλημα υπερπληθυσμού και αποψίλωσης των δασών, και πως χωρίς τη σωστή λύση, ο πλανήτης θα μετατραπεί σε ένα αφιλόξενο μέρος για τους ανθρώπους. Οπότε τι πιστεύετε πως συμβαίνει; Κινδυνεύουμε από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ή πρόκειται απλά για μία ακόμα απόπειρα ελέγχου της ανθρωπότητας με αφορμή ένα καταστροφικό γεγονός;
