Τα μυστήρια των πόλεων… Το Megapolisomancy όπως παρουσιάστηκε από κύκλους έκδοσης στην Ελλάδα μέσω περιοδικών και ειδικών Άλμπουμ κινείται ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, την θέαση του παρατηρητή και την ευχέρεια της συνειδησιακής μετατόπισης του ατόμου μέσα στους Πολιτειακούς Χώρους..
Παρ’όλα αυτά, φαίνεται πως το ζήτημα αγγίζει συνειδητά ή υποσυνείδητα τον αρχιτεκτονικό κόσμο, ειδικότερα του Ελληνικού χώρου, που αφιέρωσε το 6ο μέρος μίας αφιέρωσης στα Ψηλά κτίρια στην εναλλακτική θεώρηση της Αστυμαγείας.Σας παραθέτουμε το άρθρο όπως αυτό δημοσιεύτηκε στο greekarchitects.gr χάρη στον αναγνώστη της σελίδας μας στο facebook Βασίλη.Μ, ο οποίος και μας γνωστοποίησε την ύπαρξή του:
Megapolisomancy: Αφιέρωμα στα ψηλά κτίρια VII
Με το άρθρο αυτό ολοκληρώνεται το αφιέρωμα που περιλαμβάνει μια γενική επισκόπηση του αρχιτεκτονικού κτιριακού τύπου των ψηλών κτιρίων, γνωστού ως ουρανοξύστης, από την εμφάνιση του το 1885 στο Σικάγο μέχρι σήμερα, τις αρχές του 21ου αιώνα.
Έχοντας γραφτεί πολλά κείμενα και θεωρίες για τα ψηλά κτίρια, έγινε η προσπάθεια να παρουσιαστεί η ιστορική αυτή αναδρομή με έναν πρωτότυπο τρόπο, ο οποίος να διαφέρει από τους μέχρι τώρα υπάρχοντες.
VΙΙ. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
«Megapolisomancy: Μεγα-Πολις-Μαντεία: η μαγεία των μεγαλουπόλεων»
Η αντίδραση στην ανέγερση του Πύργου του Eiffel
Την περίοδο της κατασκευής του Πύργου του Eiffel η αδελφότητα του Άστρου του Λυκόφωτος, είχε αντιδράσει έντονα στην ανέγερση του, φτάνοντας μάλιστα σε σημείο να σχεδιάσει τρομοκρατική επίθεση για να τον καταστρέψει πριν τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης. Οι λόγοι ήταν: α) ότι ήταν ένα βλάσφημο φαλλικό σύμβολο έκδηλης ματαιοδοξίας και αλαζονείας, ένα μυστικιστικό σύμβολο δύναμης και καταχρηστικής εξουσίας, β) ότι ήταν πιθανό να καταρρεύσει από φυσικά αίτια, καταστρέφοντας το κέντρο του Παρισιού και σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους, γ) ότι αν δεν κατέρρεε, θα έδινε το έναυσμα για περισσότερες πανύψηλες οικοδομές – γεγονός που επαληθεύτηκε πολύ σύντομα – με σκοπό να ελαχιστοποιηθεί ο γήινος διαθέσιμος χώρος των κτισμένων οικοπέδων, κερδίζοντας χώρο προς τα πάνω, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να ζουν σε ακόμη μεγαλύτερες και ψηλότερες ‘κυψέλες’, που προωθούν τη δυστυχία, την αστικοποίηση των πληθυσμών και την τρέλα, δ) το κτίσμα μπορούσε να συγκριθεί με τον Πύργο της Βαβέλ (η κάρτα του ‘πύργου του Θεού’ στην τράπουλα Ταρώ) και να νοηθεί ως κατασκευή μαγικού χαρακτήρα, ένα τιτάνιο μαγικό τάλισμαν που επικαλείται την εξουσία του σύμπαντος, αλλά αρχετυπικά είναι καταδικασμένο να πέσει, ε) ουσιαστικά αποτελεί μία τεράστια μάζα από γυμνό μέταλλο που κρέμεται πάνω από την πόλη, ιονίζοντας αρνητικά την ατμόσφαιρα, συγκεντρώνοντας τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικών φορτίων και ακτινοβολιών, σύννεφα και κεραυνούς, σκορπώντας παντού οξείδια όταν βρέχεται από τη βροχή κ.τ.λ.
Η θεωρία του Megapolisomancy
Ο De Castries – συγγραφέας του βιβλίου Megapolisomancy: A New Science of Cities και μέλος της αδελφότητας του Άστρου του Λυκόφωτος – πίστευε ότι η μεγάλη πυρκαγιά του Σικάγο το 1871 ήταν οργανωμένος εμπρησμός, για να απελευθερωθεί έδαφος για την ανέγερση ουρανοξυστών και για να υλοποιηθεί ένας νέος αστικός σχεδιασμός. Και πράγματι αμέτρητα νέα κτίρια ξεπρόβαλλαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο μέσα από τα ερείπια, με την εφαρμογή νέων αρχιτεκτονικών σχεδιασμών και με τη στοιχειοθεσία νέων δομικών υλικών: οι πρώτοι ουρανοξύστες. Έτσι επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι που εκφράστηκαν πριν από την ανέγερση του Πύργου του Eiffel και νέες πανύψηλες οικοδομές χτίζονταν με όλο και γοργότερους ρυθμούς.
Και μπορεί όλα αυτά να φάνταζαν ως φουτουριστικά σύμβολα μηχανικής προόδου, όμως ο De Castries τα ονόμαζε ‘Νέο-γοτθικούς καθεδρικούς της βιοτεχνίας του καταναλωτισμού’.
Ενώ οι παλιοί πανύψηλοι καθεδρικοί ναοί της Ευρώπης, ήταν οι ουρανοξύστες του Μεσαίωνα, τα γοτθικά μοτίβα εκείνων των εκκλησιών αντιγράφονται και παραμορφώνονται στο σχεδιασμό των ουρανοξυστών, αποτελώντας ‘αστυμαγικούς’ ναούς που ορθόνωνταν σαν καμπαναριά γιγαντο-οικονομίας και αστρικοί φάροι δύναμης, ως τρισδιάστατα λογότυπα εταιριών και σημαδούρες οικονομικής κατάκτησης.
Ο De Castries πίστευε ότι άνθρωποι όπως ο William Le Barron Jenney, ο αρχιτέκτονας του Home Insurance Building, εφάρμοζαν ‘Urban Mega Voodoo’, για λογαριασμό του νέου ‘πολιτειακού και οικονομικού βιοτεχνικού ιερατείου’.
Ο Le Barron Jenney είχε φτιάξει ένα ‘ξόρκι οικιακής ασφάλειας’ (λογοπαίγνιο του Home Insurance Building, που ονομάστηκε έτσι λόγω της ασφαλιστικής εταιρείας που το χρηματοδότησε), για να δείξει και να διαφημίσει ότι αυτού του είδους οι πανύψηλες οικοδομές είναι ασφαλείς και είναι τα σπίτια του μέλλοντος. Πίστευε επίσης ότι όλοι αυτοί οι μηχανικοί και αρχιτέκτονες προετοίμαζαν με τα έργα του στο Σικάγο τις δραστηριότητες του νεοεμφανιζόμενου μεσσία των ουρανοξυστών, ηγέτη της αρχιτεκτονικής σχολής του Σικάγο, Louis Sullivan, στον οποίο το ‘αστικό βιοτεχνικό ιερατείο’ είχε αναθέσει την κατασκευή του εντυπωσιακού ουρανοξύστη Guaranty Building (κτίριο Εγγύηση) στο Μπάφαλο το 1890. Ένα κτίριο το οποίο ολοκληρώθηκε το 1894 και αποτέλεσε το δούρειο ίππο για την εισβολή των ουρανοξυστών στη Νέα Υόρκη και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έτσι οι ουρανοξύστες άρχισαν να πληθαίνουν, εξαιτίας του ανταγωνισμού των εταιριών σαν μία δήλωση επικυριαρχίας, αφού το οικονομικό και βιοτεχνικό ‘Urban Mega Voodoo’ υπογράμμιζε ότι όποιος κατέχει το ψηλότερο κτίσμα με το όνομα της εταιρείας του, θα σημαίνει ότι έχει την πιο πετυχημένη και σεβάσμια οικονομική δραστηριότητα, κυριαρχώντας στην αγορά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ότι η παντοδυναμία της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας αλλά και η κατάκτηση όλου του κόσμου από τα αυτοκίνητα, εγκαθιδρύθηκε αστυμαγικά με το τρισδιάστατο ενισχυτικό και διαφημιστικό ξόρκι της ανέγερσης του Chrysler Building το 1930 στη Νέα Υόρκη, δίνοντας μία αληθινά ‘εξωγήινη’ διάσταση στη μορφή του μετα-γοτθικού καθεδρικού ναού.
Το κτίριο μοιάζει σαν να μεγαλώνει μέσα από τον εαυτό του, ενώ το πάνω μέρος του μοιάζει σαν ένα πτυσσόμενο τηλεσκόπιο που ξεδιπλώνεται προς τον ουρανό, μόνο που αντί να καταλήγει σε κάποιον τιτάνιο φακό, καταλήγει σε μία τιτάνια Megapolisomancy βελόνα, ένα μετα-γοτθικό ατσάλινο αιγυπτιακό οβελίσκο. Τα πέντε πτυχωτά κομμάτια του πάνω μέρους του κτιρίου, που είναι σαν να βγαίνουν το ένα μέσα από το άλλο, είναι έτσι φτιαγμένα για να μοιάζουν με πανύψηλες μάσκες ψυγείων αυτοκινήτου. Η δικαιολογία των αστυμάγων κατασκευαστών έναντι της απορίας που είχε ξεσηκώσει τότε αυτό το τόσο παράξενο διακοσμητικό μοτίβο, ήταν πως όλο αυτό ήταν απλά ‘Art Deco’ (ήδη εδώ και δύο αιώνες ανέκαθεν εφεύρισκαν ολόκληρα αρχιτεκτονικά ρεύματα, για να μπορούν να δικαιολογούν και να αποκρύπτουν τις παράδοξες αστυμαγικές κατασκευές τους και την αληθινή σημασία τους.
Ο πύργος Jin Mao και η θεωρία του οκτώ
Ο πύργος Jin Mao στη Σαγκάη επανέρχεται στην παραδοσιακή μορφή της κινέζικης παγόδας, αποτελούμενη από μια σειρά βαθμίδων. Η κάτοψη του ισογείου και η κλιμακωτή κατασκευή του πύργου, αναπτύχθηκαν γύρω από το νούμερο οκτώ, ένα τυχερό νούμερο στην Κίνα – ακόμα και οι συνολικοί όροφοι είναι ογδόντα οκτώ. Ο αριθμός οκτώ επίσης υπάρχει σε όλες σχεδόν τις μυθολογίες του κόσμου και συνδέεται με μεταφυσικές ερμηνείες. Στις θεωρίες μάλιστα που συνδέουν τα μαθηματικά με τη μουσική και τη γενικότερη μαθηματική ερμηνεία της δομής της ζωής, ο αριθμός οκτώ εμφανίζεται στη βάση όλων αυτών, καθώς πάνω σε αυτόν βασίζεται ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων.
Ο στατικός πυρήνας στο κέντρο του κτιρίου είναι οκταγωνικός, όπως είναι και η εξωτερική επεξεργασία του πλαισίου. Μετά την πρώτη ζώνη των 16 ορόφων, η επόμενη ζώνη στενεύει κατά 0,8 μέτρα. Το ύψος ελαττώνεται κατά το ένα-όγδοο της βάσης, έτσι σε αυτή τη ζώνη έχουμε 14 ορόφους. Αυτή η σταδιακή μείωση συνεχίζεται προς τα πάνω μέχρι να φτάσουμε σε μια ζώνη με οκτώ ορόφους. Από εκεί και πάνω, κάθε ακόλουθη ζώνη μειώνεται κατά ένα όροφο, μέχρι την κορυφή του πύργου, η οποία περιέχει ένα μεταλλικό τελείωμα, σαν κορόνα, θυμίζοντας λίγο από Art-Deco. Παρατηρούμε επομένως τη χρήση ενός μεταφυσικού στοιχείου ως κύριο δομικο, μορφολογικό και σχεδιαστικό εργαλείο στη δημιουργία ενός ψηλού κτιρίου με ότι αυτό συνεπάγεται για τις μεταφυσικές, ταλισμανικές επιδράσεις των ουρανοξυστών στη σύγχρονη γεωμορφολογία και κοινωνικο-οικονομική εξέλιξη της παγκόσμιας κοινότητας.
